Kerk & religie250 jaar psalmberijming 1773

Psalmen worden bij familie Smits met de paplepel ingegoten

De familie Smits heeft de psalmen lief. Na iedere avondmaaltijd klinken de aloude melodieën door de Dordtse woonkamer. Volgens vader Sander (35) vertolken de psalmen wat er in zijn hart leeft. „Je kunt er niet jong genoeg mee beginnen.”

30 March 2023 16:03Gewijzigd op 31 March 2023 14:52
Sander (35), Tim (8), Marissa (13), Jayro (2) en Pieternella (33) met Mokani (4) (v.l.n.r.). beeld Sjaak Verboom
Sander (35), Tim (8), Marissa (13), Jayro (2) en Pieternella (33) met Mokani (4) (v.l.n.r.). beeld Sjaak Verboom

In de hoekwoning van de familie Smits staan twee dampende ovenschotels op tafel. Aan de muur hangt een Bijbeltekst die past bij de lijdenstijd. Daaronder ligt een open Bijbel. Op een andere plek hangen vijf kinderfoto’s met daarbij de tekst: „Ik leg de namen van mijn kinderen in Uw handen.”

Xander (16), de oudste zoon van Pieternella (33) en Sander, is niet aanwezig. Dochter Marissa (13) en pleegzoon Tim (8) keuvelen over hun schoolbelevenissen. Bij pleegdochter Mokani (4) valt de maaltijd in de smaak. „Mam, mag ik nog meer?” Intussen smeert pleegzoontje Jayro (2) aardappels in zijn ogen. Het deert hem niet, hij kraait van plezier. „Waar moet ik beginnen met schoonmaken”, verzucht vader.

Als de yoghurt ook achter de kiezen is, kruipt Mokani op schoot bij Pieternella. Sander leest Psalm 79. Na het lezen gaan de psalmboekjes open. Het gezin begint met Psalm 72 vers 11. Dat vers moet Mokani leren op school. „De wereld hoor’, en volg’ mijn zangen”, zo klinken heldere stemmen door de kamer. Vervolgens is Psalm 103 vers 8 aan de beurt. „Waar gaat dit vers over dat jij moet leren, Tim?” Sander geeft zelf het antwoord: „Over dat alle mensen moeten sterven. Het leven is zoals het gras en de bloemen.”

19185188.JPG
beeld Sjaak Verboom

Jayro kiest voor Psalm 81 vers 12. De peuter kent dat vers al uit zijn hoofd; ook Mokani zingt vol overgave mee. De vierjarige pleegdochter kruipt regelmatig achter het orgel tijdens het zingen van de psalmen. „Ze doet dan maar wat”, lacht Sander. „Het orgel is hier meer een speelgoedartikel dan een muziekinstrument.” Na wat aanmoedigingen van Pieternella laat Mokani toch iets horen van haar orgelkunsten. Ze speelt de eerste regel van het kinderliedje ”Jezus wandelt door de straten”.

Voetbal

Na het eten brengt Pieternella de kleintjes naar bed. Tim, met koptelefoon op zijn hoofd, zit op de bank met een boek. Sander vertelt intussen dat het zingen na het eten „al heel wat jaartjes” een gewoonte is. „De eerste jaren van ons huwelijk nog niet. We waren het van huis uit allebei niet gewend om na de maaltijd psalmen te zingen. Ook de eerste jaren van ons huwelijk zeiden de psalmen mij niks. Ik zat tot over mijn oren in het voetbal. Ik zegde verjaardagen af om wedstrijden te kijken.”

Het leven van het echtpaar veranderde. Inmiddels ziet Sander steeds meer de waarde van de psalmen. „Of ik nu bang ben of blij, er zijn altijd psalmen die vertolken wat er in mijn hart leeft.”

Vader Sander noemt zichzelf „niet zo muzikaal”. Maar hij is meester op de Ds. J. Bogermanschool en gaat met zijn groep 7 het hele psalmboek door. Hij zingt minimaal tien psalmverzen per dag en kent mede daardoor inmiddels alle melodieën. Ook voor Pieternella zijn de psalmen waardevol, weet Sander. „Soms zit ze ’s avonds in een schommelstoel de psalmen te zingen, terwijl ik een boek lees.”

Om verschillende redenen vindt vader Smits het „ontzettend belangrijk” dat kinderen de psalmen uit hun hoofd leren. Hij noemt als voorbeeld dementerende mensen die de psalmen nog altijd mee kunnen zingen. „En wie weet krijgen we nog wel te maken met vervolging. Alles wat in je hoofd zit, kan niemand je meer afnemen.”

19185189.JPG
beeld Sjaak Verboom

De dertigers, lid van de Gereformeerde Gemeenten, ervaren het zingen van de psalmen rondom de maaltijd als „mooi en samenbindend”. Maar hij vindt het vooral belangrijk dat de kinderen weten wat ze zingen. „Ik probeer tussen de verzen door uit te leggen wat er staat. Niet heel uitvoerig, maar ongedwongen en speels.”

Niet vlekkeloos

Dochter Marissa vindt de psalmen „soms wel lastig”. Ze maakt daarom weleens gebruik van de ”Psalmen met uitleg” waarin moeilijke woorden worden uitgelegd. „Ik hou van Psalm 25, 42 en 43, maar ik zing soms ook liederen, zoals ”Ik droomde eens en zie ik liep aan ’t strand bij lage tij”.

Het zingen bij familie Smits gaat lang niet altijd vlekkeloos, zegt Sander grijnzend. „Soms zijn de kinderen dwars en zingen ze niet mee. Of Jayro gooit zijn yoghurt om. In een gezin is het nooit perfect. We proberen een evenwicht te zoeken: het moet eerbiedig zijn maar niet te star. We hopen dat de kinderen zelf liefde voor de psalmen krijgen.”

Dierbaar

Sander kent ook liederen en psalmen uit andere berijmingen, zoals de berijming van ds. C.J. Meeuse. Toch „gaat hij door het vuur” voor de berijming van 1773. „Laten we daaraan vasthouden. Er is al zoveel verwarring en verdeeldheid. Dingen die honderden jaren gewoon waren, worden nu makkelijk opzijgeschoven. Bovendien zijn deze psalmen voor mij persoonlijk heel dierbaar geworden.” Het echtpaar noemt zichzelf „overtuigd klassiek”, maar ook „ruimdenkend”. Sander: „We denken over dit soort dingen goed na. We doen het niet enkel omdat onze ouders het deden.”

Pleegzoontje Jayro is een zorgenkindje, vertelt Sander. Hij werd met 28 weken geboren en heeft nog regelmatig gezondheidsklachten. Een poosje geleden was het „kantje boord”. Hij lag op de intensive care met een longontsteking, astma-aanval en het RS-virus. „Als ik hem dan nu uit volle borst ”U alleen, U loven wij” hoor zingen, dan doet dat veel met me.”


RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer