Kuipers besloot dinsdag om het middel Trodelvy voor triple-negatieve borstkanker niet op te nemen in het basispakket. De prijs die de producent vraagt is met zo’n 69.000 euro per patiënt drie keer te hoog, vindt de minister. „Mocht de fabrikant terugkomen en zeggen dat hij bereid is om opnieuw naar het bod te kijken, staan we daar natuurlijk voor open. Maar voor nu is de deur dicht.”

De Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) en de Borstkankervereniging Nederland begrijpen niet dat het middel niet wordt opgenomen in het basispakket. „Het is de patiënt die de prijs betaalt voor dit falende systeem”, stelt directeur Cristina Guerrero Paez van die laatste vereniging. Kuipers zegt dat hij voorafgaand aan de bekendmaking van zijn besluit ook met de patiëntenverenigingen heeft gesproken, en heeft toegelicht dat het niet „lichtvaardig” genomen is.

„Dit is helaas een situatie waarin de ziekte ongeneeslijk is en waarbij er een medicament is dat kan leiden tot enige verlenging van het leven.” De minister zegt te begrijpen dat dat belangrijk is „voor oude patiënten maar eens te meer ook voor jonge patiënten”, zoals vaak het geval is bij deze vorm van borstkanker. Genezing is ook met dit middel niet mogelijk. Het levert gemiddeld een verlenging van het leven met 5,4 maanden op. „Je kunt zo uittellen wat voor de patiënt de impact kan zijn.”

Zelfs als de producent van het middel besluit om de prijs alsnog met 75 procent te verlagen, zoals het ministerie wilde zien, is het niet gezegd dat het middel in het basispakket komt. De onderhandelingen zijn afgerond, benadrukt het ministerie. Als de producent nu een extra korting geeft, is de minister bereid zijn besluit te „heroverwegen”, aldus VWS, maar de uitkomst daarvan staat niet vast.

Het ministerie vreest dat farmaceutische bedrijven in de toekomst vaker de onderhandelingen laten klappen, om vervolgens de maatschappelijke druk op te voeren om toch nog een hogere prijs te kunnen rekenen. Dit argument heeft volgens het ministerie bij het besluit over Trodelvy overigens geen rol gespeeld.

Het ministerie nam in 2017 een vergelijkbaar besluit over het middel Orkambi, voor de behandeling van taaislijmziekte. Dat middel kwam uiteindelijk na onderhandelingen alsnog in het basispakket.