Dat stelt Jochem Buil, arts-microbioloog bij het Radboudumc-CWZ Expertisecentrum voor schimmelinfecties. „Gezonde personen zullen niet snel een diepe infectie doormaken. Alleen de risicogroepen moeten opletten.” Het gaat dan bijvoorbeeld om patiënten die op de intensive care liggen of mensen met een verzwakt afweersysteem.

Diverse media berichtten woensdag en donderdag over een „levensgevaarlijke” schimmel die in de VS oprukt. Het aantal keer dat de schimmel daar werd aangetroffen nam toe van 330 in 2018 naar bijna 1500 in 2021.

Buil vindt het echter nog te vroeg om alarm te slaan over Candida auris, zoals de gist –een soort schimmel– heet. Ook een RIVM-woordvoerder zegt niet bezorgd te zijn over de ziekteverwekker. Hij wijst erop dat Candida auris in Nederland tot nu toe bij slechts vijf patiënten is geconstateerd, die in het buitenland besmet raakten. „We moeten er wel alert op zijn, omdat we het aantal besmettingen in andere landen zien toenemen.”

Verspreiding van de schimmel vindt volgens Buil voornamelijk plaats in het ziekenhuis. „Daar liggen immers patiënten met een verminderde weerstand, die vatbaar zijn voor een infectie. De gist kan ook buiten het ziekenhuis voorkomen, maar dat is niet de belangrijkste factor.”

Bloedbaan

Candida auris verspreidt zich via huid-op-huidcontact, medische instrumentaria of besmette oppervlakten, waarop de schimmel langdurig kan overleven. „Er kan dus makkelijk overdracht plaatsvinden als je je niet bewust bent van de aanwezigheid van de gist”, zegt Buil.

Het oplopen van de gist leidt normaliter niet tot klachten. Het wordt pas gevaarlijk als de ziekteverwekker de bloedbaan weet te bereiken. Dat gebeurt volgens de arts-microbioloog echter alleen onder specifieke omstandigheden. „Bijvoorbeeld bij een buikvliesontsteking na een buikoperatie. Of als er een infuus is geplaatst in een grote ader en de gist op die manier weet binnen te dringen.” Alleen een oppervlakkig huidwondje is volgens Buil niet genoeg voor het ontstaan van een levensgevaarlijke infectie. Van de patiënten met een infectie in de bloedbaan overlijdt 35 procent.

Minder gevoelig

Candida auris is volgens Buil in een aantal opzichten riskanter dan de veelvoorkomende en verwante gist Candida albicans. Zo verspreidt eerstgenoemde zich relatief makkelijk in een ziekenhuisomgeving. Ook is deze minder gevoelig voor antischimmelmedicatie, wat bestrijding bemoeilijkt. „In de meeste gevallen is er nog wel een werkzaam middel beschikbaar. We kunnen in het lab onderzoeken welk middel het meest effectief is om een infectie te behandelen.”

Nederland is voorbereid op een mogelijke uitbraak van de gist, stelt Buil. „We hebben analysemethoden beschikbaar en kunnen de gist daarmee direct identificeren. Ook weten we wat ons te doen staat bij een uitbraak. We leggen besmette patiënten dan in isolatie en hanteren strikte schoonmaak- en hygiënemaatregelen.”