In het mooie oude stadje en het nabijgelegen vissersdorp Spakenburg ligt zoiets gevoelig. De ChristenUnie is in deze gemeente de grootste partij, maar ook het CDA blaast er een stevig partijtje mee. Bovendien heb je er mensen die je tot de traditionele achterban van de ChristenUnie zou kunnen rekenen, maar die met veel overtuiging politiek bedrijven voor het CDA.

Wanneer in zo’n context een behoudend CDA-kamerlid op een plaatselijke partijavond de landelijke ChristenUnie de mantel uitveegt, komt dat snel de bekritiseerde partijtop ter ore. Zulks geschiedde begin oktober. Het Puttense kamerlid Mosterd hekelde de oppositie van ChristenUnie-voorman Rouvoet tegen het bezuinigingsbeleid van het tweede kabinet-Balkenende.

„Tijdens de coalitieonderhandelingen was Rouvoet ook tot zware en ingrijpende maatregelen bereid”, zo citeerde de krant de Bunschoter Mosterd. „En nu loopt hij, in tegenstelling tot de SGP, met de linkse oppositie mee. Het CDA treft juist maatregelen waardoor de zwakkeren in de samenleving worden ontzien. (…) Daarom zijn de opmerkingen van Rouvoet over een onchristelijk beleid ongepast.”

Niet lang daarna stond in de Bunschoter een uitvoerige open brief waarin Rouvoet op de kritiek van Mosterd reageerde. Hij had nooit met ingrijpende bezuinigingen ingestemd, schreef hij. De ChristenUnie loopt ook niet met de linkse oppositie mee. Maar wat Rouvoet het meest had gestoken, was de laatste opmerking. Hij vermijdt juist altijd zorgvuldig het CDA de christelijke maat te nemen.

De open brief van Rouvoet eindigde in een uitdaging tot rechtstreeks debat. Maandagavond, na afloop van een ChristenUnie-werkbezoek, was het zover. De plaatselijke afdelingen van CU en CDA hadden hun publiek opgetrommeld. Een kritische CDA’er mocht Rouvoet bevragen, een kritisch CU-lid richtte zijn pijlen op Mosterd. Waarna beide kemphanen uiteraard op elkaar mochten reageren.

Is het CDA nog wel een voluit christelijke partij, nu zij ook moslim- en hindoevertegenwoordigers heeft? Jawel, betoogt Mosterd. „Het bijbels getuigenis is bij ons van beslissende betekenis voor mens, maatschappij en overheid. Op basis daarvan schrijven we ons verkiezingsprogramma. Als moslims en hindoes daarin voldoende aanknopingspunten zien, is dat prima.”

Dat klinkt mooi, reageert Rouvoet, maar lang niet iedere CDA’er zal dat voor z’n rekening wensen te nemen. „Vaak hoor ik: We zijn geen christelijke partij, maar een christen-democratische partij. Kennelijk is dat iets anders. De kracht van de ChristenUnie daarentegen is dat we het over het meest basale echt eens zijn, om van daaruit ons christelijk getuigenis te laten horen.”

Maar wat doet de ChristenUnie met roomse medeburgers? Die kunnen binnen Rouvoets partij toch hooguit een tweederangspositie krijgen? Onzin, stelt de partijleider. „Het is heel simpel: Wij hebben geen ballotagecommissie, iedereen kan lid worden. Maar als mensen onze partij willen vertegenwoordigen, moeten ze toch echt de grondslag onderschrijven. Dan zal blijken dat katholieken dat vaak niet willen.”

„Zo begint het”, meent Mosterd. „Over twintig jaar zul je met de ChristenUnie een heel eind verder staan dan waar wij nu staan als CDA. Dat is heel legitiem, want christenen vormen steeds meer een minderheid. Je moet dus samenwerking zoeken. Binnen onze fractie merk ik dagelijks dat je als protestant heel goed met katholieken kunt samenwerken. Neem alleen al de onderwijsvrijheid.”

Volgens Mosterd is sinds de paarse kabinetten duidelijk hoe belangrijk het is dat het CDA meeregeert - „met alle worstelingen die daarbij horen.” Rouvoet wil dat wel toegeven, maar verwacht meer van het CDA. „Er staat bijvoorbeeld in het regeerakkoord een mooie passage over palliatieve zorg, maar jullie stemmen tegen alle initiatieven van ons en de SGP om daar invulling aan te geven. Dat zit me hoog.”

Het verschil tussen CDA en ChristenUnie kwam maandagavond het meest markant naar voren toen het ging over het debat over waarden en normen zoals de Tweede Kamer dat voerde. Tot verbazing van Rouvoet verwees CDA’er Rietkerk -„die ik herken als broeder”- in zijn bijdrage totaal niet naar de bron waaraan zijn waarden en normen ontspruiten. „Dat heeft mij toen zeer getroffen.”

Mosterd: „Onze waarden en normen komen zeker uit de Bijbel. Maar we proberen als CDA een breed publiek te bereiken. En dan weet je dat veel mensen al snel afhaken als je een exclusief betoog houdt.” Rouvoet: „Dit is wel een kernpunt. Wil je een brede volkspartij zijn of een voluit christelijke partij? Natuurlijk, een politieke partij is geen evangelisatieplatform. Maar mag een christelijke partij af en toe profetisch en getuigend zijn?”