24 februari 2023. Exact een jaar geleden viel Rusland Oekraïne binnen. Steden zijn geruïneerd, miljoenen zijn gevlucht en tienduizenden vonden de dood. Onlangs werd in de stad Marioepol een geliefde muurschildering van een weesmeisje overgeschilderd met pro-Russische propaganda. Rusland en het Westen staan lijnrecht tegenover elkaar. Geen mens weet hoe lang het bloedige oorlogsgeweld nog gaat duren.

Diplomatie

In het afgelopen oorlogsjaar verdiende de vastberaden houding van Nederland in NAVO- en EU-verband steun. Oekraïne werd economisch en militair geholpen, er kwamen sancties tegen Rusland en onze economie en energievoorziening werden minder afhankelijk van landen als Rusland. Ook vond het wetsvoorstel van de SGP om de ”NAVO-norm” van 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp) als ondergrens voor het defensiebudget te verankeren eindelijk breed weerklank. De oorlog in Oekraïne laat immers opnieuw de noodzaak zien van een robuuste krijgsmacht. Want vrede spreekt nooit vanzelf.

Tegelijk was er reden tot terughoudendheid rond de toetreding van Oekraïne tot de Europese Unie. De oorlog mag niet gebruikt worden om uitbreidingsplannen van de EU er snel doorheen te drukken. Worden toetredingscriteria rond corruptiebestrijding en een sterke rechtsstaat niet langer gehandhaafd, dan ondergraaft dat de stabiliteit en geloofwaardigheid van de EU als geheel. Daarnaast is het belangrijk te blijven kijken naar diplomatieke openingen om Rusland en Oekraïne weer aan tafel te krijgen. Natuurlijk heeft Oekraïne daarbij het recht reële voorwaarden te stellen, omdat zijn grondgebied in het geding is. En Rusland, dat de oorlog begon, is als eerste aan zet om het vuren te staken.

Weerstand

Bij dit alles is voor de SGP steeds een centrale overweging dat Oekraïne, als soeverein land, evengoed zelfbeschikkingsrecht en veilige grenzen verdient als ieder ander land. Ook de historische banden tussen Rusland en Oekraïne vormen geen rechtvaardiging voor het vreselijke bloedvergieten. De les van de Tweede Wereldoorlog was volgens Churchill: „Weersta een vijandige macht bijtijds, anders gaat het van kwaad tot erger.” Landen als Polen en Finland zijn terecht ongerust, evenals de Baltische staten, waar veel Russische minderheden wonen. Een direct treffen in deze gebieden zou leiden tot betrokkenheid van de hele NAVO bij het conflict. In die zin was en is Oekraïne’s front dus ook ‘ons front’.

In de meningsvorming over de oorlog in Oekraïne ging nog iets heel anders spelen. Sommigen menen dat de verwoestingen gerechtvaardigd zijn omdat ze onderdeel uitmaken van een cultuuroorlog tussen het ‘conservatieve’ Rusland en het ‘decadente’ Westen.

Poetins legitimatie van de inval laat inderdaad zien dat ‘onze’ progressieve waarden niet zo universeel zijn als sommigen hier denken. Tegelijk blijft het een feit dat Rusland een autocratie is die niet alleen de meest basale vrijheden van eigen burgers inperkt, maar ook in staat blijkt tot onmenselijk geweld tegen Oekraïense burgers. Dit tart iedere ‘romantische’ verwijzing naar welk klassiek-christelijk motief dan ook. Trouwens, de Duitse inval in 1940 zou toch ook niet ineens verdedigbaar zijn wanneer er in Den Haag een progressieve regering zou hebben gehuisd? Bovenal moet gezegd: de Bijbel maakt wél onderscheid tussen burger en soldaat, veroordeelt ”diefstalregimes” en benadrukt dat christelijke waarden niet met geweld gesticht worden.

Moed

Net als in mei 1941 is ook nu het verdere verloop van de oorlog onvoorspelbaar. Net als toen is het ook nu, één jaar na de Russische inval, te vroeg om de balans op te maken. Wel wijzen wij met nadruk op een element dat ingebakken zit in het christelijk denken over oorlog en vrede. Dat is dat eindeloos rekken van een bloedige oorlog zonder zicht op een overwinning voorkomen moet worden. Juist daarom is ook nu een sterke krijgsmacht nodig om de vrede te bewaken.

En ten slotte: laten we moedig staan voor wat goed en recht is. Met hoofd en hart, maar ook met handen. Bij voorkeur gevouwen, maar soms noodgedwongen gebald tot vuist.

De auteurs zijn respectievelijk Tweede Kamerlid voor de SGP en beleidsmedewerker van de Tweede Kamerfractie van de SGP.