Kaag richtte haar pijlen op JA21, BBB, PVV en FVD. Die populistisch-rechtse partijen zijn niet bereid keuzes te maken, zei ze. „De problemen worden groter en oplossingen raken verder uit het zicht” als deze partijen aan de macht komen.

„Provinciale Statenleden kiezen in mei de leden van de Eerste Kamer. De dreiging van een groot conservatief blok in de senaat is urgent en reëel. Zij zullen niet schromen om ons land op de handrem te zetten. Dáár gaan deze verkiezingen om”, aldus Kaag.

Volgens haar worden problemen niet aangepakt als zo’n rechts blok veel zetels wint. Dat zal de natuur niet verbeteren, de bouw van nieuwe woningen zal vertragen, stikstofmaatregelen zullen uitblijven en dan „blijft Nederland de megastal van Europa”.

D66 zal niet in provinciebesturen gaan zitten die kiezen voor stilstand en afstel, herhaalde ze. Kaag verklaarde ook te hopen dat VVD en CDA niet gaan samenwerken in de provincies met PVV en FVD. „Ik vertrouw erop dat de VVD en CDA hebben geleerd van het verleden.”

D66 sluit samenwerking met PVV of FVD uit. Dat geldt niet voor BBB en JA21, maar Kaag ziet het niet snel gebeuren. „Het lijkt ons niet erg aannemelijk als je kijkt naar hun verkiezingsinzet, hun uitspraken en hun stemgedrag, maar ze zijn van een heel andere categorie dan PVV en FVD.”

Paul van Meenen, de lijsttrekker bij de verkiezingen voor de Eerste Kamer, ziet wel ruimte bij BBB. „Er zijn scherpe inhoudelijke verschillen, zeker als het om stikstof gaat. Maar laten we duidelijk zijn: we hebben niks aan een grote BBB. Maar als ze d’r komen, dan zie ik wel mogelijkheden om op andere vlakken in ieder geval de samenwerking te zoeken.”

BBB, PVV en JA21 staan op winst in de laatste peilingen voor de Provinciale Staten. Forum die bij de vorige verkiezingen de grote winnaar was, staat op flink verlies. D66 blijft gelijk of staat op licht verlies bij peilingen van Ipsos/EenVandaag en I&O Research.