Vóór de komst van de computerspelletjes hoorden boeken als ”De scheepsjongens van Bontekoe” tot de standaarduitrusting van iedere middelbare scholier. Ontdekkingsreizen spreken nog steeds tot de verbeelding, al zijn de grenzen daarbij wel verschoven. Het huidige elektronisch vermaak zit vaak vol buitenaardse wezens, die meestal niet zo vredelievend van karakter zijn.Wetenschappelijk gezien is er tot nu toe weinig bekend over leven op andere planeten. De zoektocht daarnaar gaat onverminderd voort. Geen enkele wetenschapper gelooft in marsmannetjes. Toch zijn velen ervan overtuigd dat zich ooit bacteriën op een planeet als Mars bevonden. Ze zijn daar zo benieuwd naar omdat dat nieuw licht zou werpen op het ontstaan van het leven of zelfs op het ontstaan van het heelal.

Aan deze speurtocht is vandaag een nieuwe grootscheepse onderneming toegevoegd. Vrijdagmorgen daalde, na een reis van ruim zeven jaar, een aardse satelliet af in de dampkring van Titan. Titan is een van de meer dan dertig manen van de planeet Saturnus. Deze planeet is de zesde vanaf de zon, is vanaf de aarde met het blote oog zichtbaar en is vooral bekend vanwege de schijf van ringen.

Als de reis van deze satelliet, genoemd naar de Nederlandse wetenschapper Christiaan Huygens, slaagt, heeft de mens opnieuw zijn grenzen verlegd. Niet eerder is een planeet, in dit geval een maan ervan, bereikt die op zo’n grote afstand van de aarde staat. Saturnus draait zijn rondjes om de zon op een afstand van 1429 miljoen kilometer, tien keer zo ver als de afstand van de aarde tot de zon. Weliswaar zijn er ruimtevaartuigen die zich nog verder weg bevinden van de aarde, maar die zijn niet op pad om een landing te maken op een hemellichaam.

Het schip van Bontekoe vloog de lucht in toen de brandewijn vlam vatte. Als de Huygens-sonde het er tijdens de afdaling naar Titan beter van afbrengt, kunnen in de loop van deze avond de eerste beelden van de verre maan de aarde bereiken. Dat geeft wetenschappers minstens een vergelijkbaar gevoel als Columbus en andere ontdekkingsreizigers gehad moeten hebben toen ze voet aan onbekende wal zetten. Net als toen gaat het hun echter om meer dan de mooie plaatjes. Behalve een camera heeft de Huygens vijf instrumenten aan boord die onder andere de samenstelling van de dampkring en van het maanoppervlak kunnen meten.

Op grond van de huidige kennis verwachten de astronomen dat de atmosfeer van Titan veel methaan en stikstof bevat. Op aarde staat methaan bekend als ’afvalproduct’ van de stofwisseling van mensen en dieren, maar toch verwachten wetenschappers niet dat Huygens kiekjes stuurt van vreemde wezens. De zeventiende-eeuwse Huygens zou daar zelf niet van opgekeken hebben.

Zijn hedendaagse vakbroeders zijn vooral benieuwd omdat de atmosfeer van Titan lijkt op die van de „vroege aarde.” Het is jammer dat het op zichzelf belangwekkende onderzoek van de ruimte en van de planeten van ons zonnestelsel zo vaak aan de man gebracht wordt met dit soort motieven. Dat geeft opnieuw voeding aan de gedachte dat de evolutieleer een vaststaand feit is en dat de aarde al miljoenen jaren bestaat.

• Tekst past * Tekst past * Tekst past * Tekst past * Tekst past * Tekst past