De Gouwenaars Hans (69) en Kees (72) van Harten vinden het maar lastig. Het vrijgemaakt gereformeerd-zijn is hun, zeggen zij, „met de paplepel ingegoten”. Maar de laatste jaren? De broers hebben veel moeite met ontwikkelingen in hun kerkverband. „Al die vernieuwingen. Ze worden niet Bijbels onderbouwd, hè? Dan zegt men: De meerderheid wil dat kinderen aan het avondmaal gaan. Ja, maar dat is geen deugdelijk argument.”

Daarom zijn ze vanavond, met zo’n honderd andere belangstellenden, naar de Pauluskerk getogen. Om te horen welke adviezen de Werkgroep Bezinning GKV heeft voor verontruste vrijgemaakten. De boodschap van de werkgroep is voorzichtig en genuanceerd. Wie de in Gouda aanwezige voormannen –de Veenendaalse predikant Jan Wesseling, emeritus predikant Henk Room en jurist Pieter Pel– in de schoenen wil schuiven dat zij scheurmakers zijn, krijgt meteen weerwerk. „Dat zijn wij niet”, houdt Pel de aanwezigen voor. „Wij willen mensen slechts de ogen openen voor zorgwekkende ontwikkelingen in de GKV, zoals een nieuwe wijze van Bijbeluitleg. En voor het feit dat die ontwikkelingen nog meer ruimte krijgen in de nieuwe kerkorde van de op 1 mei te vormen fusiekerk van de Nederlandse Gereformeerde Kerken, waarin onze belijdenis minder gezag heeft. Welke conclusies mensen daaruit trekken en of zij de GKV wel of niet verlaten moeten zij in hun eigen geweten bepalen; nu of later.”

Niet afscheiden

Dat ziet ds. Gert Treurniet, GKV-predikant in Vlaardingen, anders. „Artikel 29 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis is duidelijk: niemand heeft het recht zich af te scheiden van de kerk van Jezus Christus. Dus waar hebben we het hier vanavond over?” Zijn vraag brengt Pel niet uit evenwicht. „Als dat in absolute zin waar zou zijn, hoe konden dan ooit in het verleden de GKV ontstaan?”

Dat ds. Treurniet, afgevaardigde naar de huidige GKV-synode in Elspeet, kritisch is, ligt voor de hand. Maar ook andere vragen vanuit de zaal, die grotendeels bevolkt wordt door mannen rond of boven de zestig, ademen een sceptische geest. Roept de werkgroep loyale „broeders en zusters” niet „weg vanachter de besluiten van onze synode”? Is hun Schriftopvatting niet „te massief” en „te stellig”? Een vader geeft aan dat zijn 16-jarige dochter op de Gereformeerde Scholengemeenschap Rotterdam (GSR) nu juist geleerd heeft dat je de zwijgteksten van Paulus inzake de rol van vrouwen in de gemeente ook anders, meer tijdgebonden kunt uitleggen.

Ds. Room is er niet door van zijn stuk gebracht, zegt hij na afloop van de bijeenkomst. „Ja, de mensen zijn hier in Gouda wat kritischer dan elders in het land. Maar dat scherpt ons alleen maar op. En de opkomst van zo’n honderd mensen laat zien dat de problematiek leeft.”

Belangstelling

De bijeenkomst in Gouda is de zesde in een reeks van zeven. Ds. Room: „De belangstelling was overal groot. In Groningen kwamen er 165 mensen op af, in Hardenberg ook meer dan honderd. Op 23 februari volgt de laatste, in Goes.”

Heeft de bijeenkomst de gebroeders Van Harten verder geholpen? Kees weet nog steeds niet wat hij per 1 mei zal doen. Hij kerkt nog altijd bij de gkv in Gouda. „Maar als je blijft, drijf je steeds verder met de stroom mee.” Hans is al afgehaakt. „Ik blijf vaak thuis en luister dan mee met de Gereformeerde Kerken Nederland, in Dordrecht. Maar dat is ook niet dé oplossing. Je wilt het liefst in je eigen woonplaats naar de kerk. Toch?”