Eerst gaan de overheidsteams, daarna volgen particuliere teams zoals de zoekhonden van Signi en hun begeleiders, zegt woordvoerster Esther van Neerbos. De dierenarts uit het Brabantse De Rips houdt zich al dertig jaar bezig met zoekacties waarbij honden worden ingezet. „De laatste grote ramp waarbij we actief waren, was de verwoestende ”monstertyfoon” Hayan in de Filipijnen in november 2013, waarbij 7986 mensen omkwamen. Wat grote rampen betreft is het de laatste jaren erg rustig geweest.”

Maandagmiddag vertrok het Nederlandse zoek- en reddingsteam USAR vliegt met 65 personen en acht honden naar Turkije. De reddingswerkers hopen zoveel mogelijk overlevenden uit het puin van de ingestorte gebouwen te halen. „Dergelijke teams richten zich op het vinden van overlevenden, wij zijn gespecialiseerd in het speuren naar doden”, zegt Van Neerbos. „Daarmee bieden we een mooie aanvulling.”

Signi zoekhonden is een non-profitstichting die ten doel heeft vermiste mensen op te sporen met behulp van zoekhonden. De honden worden in Nederland sinds 2004 wekelijks ingezet voor zoekacties naar vermiste personen. „Meestal betreft het personen die te water zijn geraakt. In andere gevallen gaat het om mensen die in de bossen verdwenen zijn, bijvoorbeeld door suïcide. Ons doel is het beëindigen van de onzekerheid die achterblijvers treft in vermissingszaken.” Naast honden wordt daarbij materiaal ingezet, zoals een drone, een onderwatercamera, een metaaldetector, grondradar en sonarapparatuur.

Rampen dienen zich vaak plotseling aan. Van Neerbos is op vakantie, maar bekijkt nu of ze haar honden naar het aardbevingsgebied in Zuidoost-Turkije en Noord-Syrië stuurt. „In 1999 ben ik ook in Turkije geweest na een aardbeving. Maar dat was in een ander deel van het land. De regio waar de verwoestingen nu zijn, kennen we niet.”

De afgelopen twintig jaar was Signi Zoekhonden in twaalf rampgebieden actief. „Tsunami’s, aardbevingen, modderstromen”, somt Van Neerbos op. „Gemiddeld vinden we zo’n vijftig slachtoffers.”

Training

De vier honden –Power, Salto, Paddle, Snelle en Flex– worden dagelijks getraind. „Elke hond heeft een vaste begeleider. Samen vormen ze een team. Met zoeken in puin of een gebouw oefenen we een of twee keer per maand.”

Als Signi besluit naar een rampgebied te gaan, moet de stichting zelf het vervoer regelen. „Overheidsteams gaan met een overheidsvliegtuig, wij moeten met een burgervlucht, met de honden in het vrachtruim.” Sponsors brengen het nodige geld bijeen.

Eenmaal op locatie, speuren de honden langs en op de puinhopen. Ook als er nog steeds instortingsgevaar is, kunnen ze worden ingezet. „Het zijn atletische dieren, die heel verstandig met een situatie omgaan. Ze kunnen een dode op een behoorlijke afstand ruiken. Dan stormen ze er niet naartoe, maar ze blaffen alleen. De reddingswerkers beoordelen vervolgens op een situatie veilig genoeg is om het lichaam te bergen. Wij trekken ons dan terug en speuren verder.”