Wat stelt de Commissie voor?

Het Green Deal Industrial Plan omvat maatregelen waarmee de Commissie de industrie in de EU klimaatneutraal wil maken. Ze gaan met hoge milieueisen bedrijven stimuleren de uitstoot naar nul te brengen. Tegelijk moeten de Europese industrie kunnen wedijveren met ondernemingen elders. Bedrijven die vergroenen komt de EU tegemoet met steunmaatregelen.

Hoe gaat Europa bedrijven die willen vergroenen steunen?

Om de groene transitie te maken, heeft de Europese Unie grondstoffen als lithium nodig voor zonnepanelen en accu’s. Voor de winning en verwerking van die grondstoffen is Europa nu afhankelijk van China. De Commissie wil de winning, verwerking en het recyclen van die grondstoffen in Europa stimuleren.

Hoe wordt het plan gefinancierd?

De Commissie wil eerst voor zo’n 250 miljard euro uit bestaande EU-potjes halen. Op termijn komt er een Europees Soevereiniteitsfonds: een potje voor investeringen in opkomende technologieën.

Om zo snel mogelijk van fossiele brandstoffen af te komen, worden ook de staatssteunregels tot eind 2025 voor lidstaten versoepeld. Landen mogen geld investeren in de productie van technologieën als zonnepanelen en windturbines.

Is er kritiek op het plan?

De financiering van het plan ligt gevoelig. Veel EU-landen, waaronder Nederland, zijn tegenstander van een nieuw fonds. „Er gaat al zoveel geld rond”, zei premier Mark Rutte dinsdag. Bovendien zou de financiering uit bestaande potjes oude wijn in nieuwe zakken zijn.

Ook staatssteun ligt gevoelig. Kleine lidstaten vrezen dat grootmachten als Frankrijk dit aangrijpen om de eigen industrie te steunen. Ook is er angst dat het extra geld de inflatie verder aanjaagt.

Waarom komt het voorstel nu?

De Commissie zint al langer op een reactie voor de staatssteun waarmee de Amerikaanse president Joe Biden de eigen industrie wil vergroenen. EU-leiders vrezen dat Europese bedrijven, gelokt door het geld, naar Amerika zullen vertrekken. Vandaar dat ze nu zelf de portemonnee gaan trekken.

Hoe nu verder?

Het Green Deal Industrial Plan is nu nog een voorstel. Op 9 en 10 februari buigen EU-leiders zich erover. Ook het Europarlement moet nog op het plan akkoord geven.