Oekraïners gebaat bij Haagse ‘slimme’ tuberculosepillendoos
Tuberculosepatiënten moeten trouw en langdurig medicijnen innemen om te genezen. Dat is vaak niet zo gemakkelijk als het lijkt: je kunt er flink beroerd van worden en het zijn verschillende hoeveelheden pillen, die je op een bepaalde wijze tot je moet nemen. Vandaar dat het beter met steun van een zorgmedewerker kan gebeuren. Omdat dat tijd en geld kost en zelfs niet altijd kan, bijvoorbeeld in ontwikkelingslanden en oorlogsgebieden, verspreidt het KNCV Tuberculosefonds in Den Haag bij wijze van proef ‘slimme pillendozen’ in vijf landen, waaronder Oekraïne.
Die geven niet alleen een piep dat het tijd is om te slikken, maar als de doos niet wordt geopend wordt dat ook geregistreerd. Een gezondheidswerker onderneemt dan actie richting de patiënt in kwestie, met name telefonisch. Voor de dozen, met pillen voor maximaal een maand, is steeds meer belangstelling.
Behalve in Oekraïne wordt er met de dozen geëxperimenteerd in Ethiopië, de Filipijnen, Zuid-Afrika en Tanzania. In totaal werken 260 klinieken mee aan het vanuit Den Haag gecoördineerde project, dat wordt gefinancierd door de internationale gezondheidsorganisatie UNITAID.
Inmiddels lopen er 12.500 mensen met zo’n doos, van wie 800 in Oekraïne. „Terwijl in het oosten van Oekraïne het aantal gewone tbc-behandelingen in razend tempo daalde, doordat vanwege de oorlog klinieken in puin lagen en artsen niet meer beschikbaar waren, steeg het aantal Oekraïners dat gebruik maakte van de smart pill box” , aldus het fonds.
De doos, die zo groot is als een broodtrommel en ruim 18 euro kost, krijgt vaak extra betekenis. „Patiënten zien de doos namelijk als de verpersoonlijking van de dokter.” Het voorwerp geeft volgens het fonds patiënten in lastige omstandigheden het gevoel dat ze niet worden vergeten en dat er, zij het op afstand, wordt meegeleefd. „Een Oekraïense begeleider zei zelfs dat de doos als alternatief levensteken wordt gebruikt. Omdat het signaal binnenkomt dat de doos wordt geopend weten de verplegers dat de patiënt te midden van de oorlogschaos nog leeft.”
Tuberculose komt in Nederland amper meer voor, maar wereldwijd sterven er ieder jaar nog veel mensen aan en dat terwijl de ziekte te genezen is met medicatie. Ook als mensen die ter beschikking hebben, slaan ze echter wel eens over, bijvoorbeeld omdat ze er niet lekker van worden. Maar de pillen moeten echt trouw worden ingenomen en de kuur van meestal een halfjaar moet helemaal worden afgemaakt.