Het omgekeerde komt ook voor: zaken die eigenlijk het daglicht niet kunnen verdragen, blijken tóch legaal te zijn, ook al zegt het nuchtere verstand dat er iets niet deugt.

Iets dergelijks lijkt er aan de hand te zijn met het uitstoten van giftige dampen door de binnenvaart. Het gaat dan om tankschepen die olieproducten vervoeren en na het lossen urenlang moeten ”ontgassen” voordat er nieuwe lading kan worden ingenomen.

Dit ontgassen gebeurt met name op de Waal, de Rijn en de Lek, op het Markermeer, het IJsselmeer en in de Biesbosch. Voor de bemanning van deze schepen geen pretje: hoofdpijn, tranende ogen en duizeligheid treden zomaar op. Ook ernstiger gezondheidsrisico’s liggen op de loer. De omgeving van de schepen raakt vervuild door de giftige dampen.

Hoe valt dit te rijmen in een land dat al jarenlang gewasbeschermingsmiddelen aan banden legt, werk maakt van ziekmakende stoffen in bijvoorbeeld verf en roet uitstotende dieselauto’s weert uit binnensteden en waar een stikstofcrisis –er moet natuur worden beschermd en hersteld– de maatschappij tot op het bot verdeelt?

Europese verdragen staan een landelijk verbod op het ontgassen door binnenvaartschepen in de weg, betoogt het verantwoordelijke ministerie keer op keer. Nee, stellen onderzoekers van de Erasmus Universiteit deze week, Nederland kan wel degelijk op eigen houtje een punt zetten achter deze schadelijke uitstoot. Sterker nog: mensenrechtenverdragen eisen zelfs actief ingrijpen.

De waarde van onafhankelijk onderzoek is hiermee weer eens bewezen. Een land is goed af met een controlerende macht, of dat nu wetenschappers betreft, journalisten of klokkenluiders die zich hard maken voor een onderwerp dat hen na aan het hart ligt. Niet om zand in de raderen te strooien of nodeloos dwars te liggen, wél om het publieke belang te dienen. Wetgevende macht is niet feilloos, blijkt meer dan eens.

In het geval van de ontgassende binnenvaartschepen speelt ook geld een rol. Het afvangen van de schadelijke stoffen is mogelijk, zij het op slechts één plaats in Nederland. De kosten voor zo’n operatie zijn niet gering; een paar uur rondjes varen en gassen laten wegwaaien is beduidend goedkoper.

Alle reden voor het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat om deze zaak met voorrang opnieuw tegen het licht te houden. Weeffouten uit het verleden rechtzetten is geen schande, zelfs een plicht. Ieder weldenkend mens zal beamen dat voor het blootstellen van bemanningsleden van tankschepen aan zeer ongezonde dampen geen breed draagvlak is. Om over geloofwaardigheid maar te zwijgen.