Wat is een komeet?

Een komeet is een hemellichaam dat bestaat uit ijs, gas en stof. Ze draait in een elliptische baan rond de zon. Wanneer een komeet dicht genoeg bij de zon komt en opwarmt, wordt een deel van de vaste stof gasvormig.

Achter een komeet ontstaat zo een gaswolk: een komeetstaart of coma. Ze heet daarom ook wel staartster. Vaak hebben kometen ook nog een plasmastaart, die meestal minder goed zichtbaar is. Beide staarten zijn van de zon afgekeerd, doordat kleine deeltjes door lichte druk van de zon worden weggeduwd in de staart van de komeet.

Wat maakt komeet C/2022 E3 bijzonder?

De komeet is groen, compact en klein: ongeveer een kilometer in doorsnede. Toch zal deze zonder hulpmiddel zichtbaar zijn vanaf een donkere plaats. De helderheid wordt uitgedrukt in magnitude: hoe helderder, hoe lager het getal. Om een hemellichaam met het blote oog te zien op een plaats zonder lichtvervuiling, mag de magnitude maximaal 6 zijn. Komeet C/2022 E3 (ZTF) zal naar verwachting helderder worden dan magnitude 6. Vanaf magnitude 2 zijn hemellichamen ook op een plek met lichtvervuiling met het blote oog te zien.

De komeet is op 2 maart 2022 ontdekt door de Zwicky Transient Facility van het Palomar Observatory in Californië (VS). De komeet was de zon het dichtst genaderd op 12 januari 2023. De afstand tot de zon was toen 166 miljoen kilometer (1,11 astronomische eenheden).

Wanneer is de komeet het beste te zien?

Als de komeet het dichtste bij de aarde staat. Komeet C/2022 E3 (ZTF) zal de aarde het dichtste naderen op 1 februari. De kleinste afstand bedraagt dan 42 miljoen kilometer (0,28 astronomische eenheden). Op deze dag is de komeet het helderst, liet Thomas Prince, hoogleraar natuurkunde van de Zwicky Transient Facility, weten aan persbureau AFP.

Vanaf zaterdagavond 21 januari kunnen sterrenkijkers al aan de slag, verwacht Nicolas Biver, astrofysicus aan het Observatorium van Parijs. Het is dan nieuwe maan, dus strooilicht van de maan zal de waarnemingen niet hinderen.

Waar aan de hemel is de komeet te zien?

Op het noordelijk halfrond biedt de laatste week van januari goede kansen voor amateursterrenkijkers. Dan staat de komeet aan de noordelijke hemel tussen de sterrenbeelden Kleine Beer (Ursa Minor) en Grote Beer (Ursa Major). Biver sluit niet uit dat de komeet twee keer zo helder wordt als de astronomen nu verwachten.

En wie de komeet deze keer mist?

Wie het bezoek van de komeet aan het zonnestelsel mist, zal 50.000 jaar moeten wachten, aldus Prince. Volgens Biver bestaat er een gerede kans dat de komeet na het bezoek „permanent uit het zonnestelsel verdwijnt”. Een laatste kans om de komeet nog te zien, is er op 10 februari. Dan passeert ze vanaf de aarde bezien planeet Mars.

De astronomen staan de komende tijd op scherp. Ze zullen de nieuwe James Webb-ruimtetelescoop op de komeet richten. Niet om foto’s te maken, maar om de samenstelling van de komeet te bestuderen, terwijl de zon de buitenste lagen laat verdampen.