Prijzen gestegen, geldzorgen nemen toe
De prijzen stegen vorig jaar met bijna 10 procent vergeleken met 2021, bleek dinsdag uit cijfers van het CBS. Een duurder leven betekent voor velen toenemende geldzorgen. En dat merken ze bij supportlijnen. Daar heerst topdrukte.
Neem de telefoonlijn van Geldfit, te bereiken op 0800-8115. Die helpt bij geldzorgen. Een belteam biedt daar elke dag een luisterend oor aan tientallen mensen.
Frederieke Kokol, manager bij Geldfit, ziet een „gigantische” stijging van het aantal telefoontjes. In het laatste kwartaal van 2022 verdubbelde het aantal belletjes ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder.
En de verhalen zijn schokkend. Zelfs gezinnen die het financieel altijd goed voor elkaar hadden, trekken nu aan de bel. Kokol: „De partners hebben allebei werk en een inkomen. Ze zetten zelfs wat extra’s opzij. Elke maand. Nu slokt de hoge energierekening die buffer helemaal op. De koppels zitten met de handen in het haar en vragen zich af wat zij moeten doen. Ze hebben soms geen recht op toeslagen. Meer werken gaat niet. En uitgaven verminderen blijkt ook lastig.”
Een paar weken terug sprak Kokol een oudere dame die geen grip meer heeft op haar financiën. „Haar man overleed vorig jaar aan Covid. Hij verzorgde altijd de bankzaken. Ze zag de energierekening stijgen en via automatische incasso’s afgeschreven worden. Het ontbrak haar aan overzicht. Nu gaan vrijwilligers helpen om orde op zaken te stellen.”
Volgens Kokol vertellen bellers dat ze verdrietig en soms zelfs suïcidaal zijn. En vaak ook boos. Boos op de overheid. „Geldzorgen gaan heel diep. Meestal is er overigens sprake van een opeenstapeling van problemen. We willen dan het hele verhaal horen. Anders bestaat het gevaar dat de oplossing die we aandragen niet werkt.”
Gemiddeld was de energierekening vorig jaar ruim twee keer zo hoog als in 2021. Voor voedingsmiddelen waren consumenten 10,8 procent duurder uit. Die prijsstijging werd vooral veroorzaakt door vlees, zuivel, brood en granen, en groente. De inflatie is de hoogste sinds 1975.
De gevallen van geldzorgen zijn inderdaad schrijnend, herkent ook Susanne van Andel, vrijwilliger bij Alles Oké?, een supportlijn voor jongvolwassenen. Hoewel jongeren over van alles en nog wat kunnen bellen, merkt ze een toename van financiële zorgen bij degenen die contact zoeken.
Zo vertelt ze van een student die op kamers woont en door de hoge energieprijzen de huur niet meer kan betalen. „De student kwam opeens niet meer rond met het geld van de studiebeurs. De keuze was: de studie opzeggen en gaan werken om de huur te bekostigen of weer bij de ouders thuis gaan wonen. Beide zeer onwenselijk voor de student.” Ze ziet verder dat jongeren niet alleen kampen met de stijging van de energiekosten, maar ook met hoge huurprijzen en toenemende studiekosten.
De gesprekken met jongeren ervaart Van Andel als emotioneel. „De jongeren zitten er regelmatig helemaal doorheen. Niet voor niets zijn zoveel jongvolwassenen depressief. Geldzorgen kunnen een trigger vormen om in de put te raken.”
Een luisterend oor bieden en de juiste vragen stellen helpen al, ziet Van Andel, die wekelijks drie uur de lijn bemenst. „Je voelt de opluchting tijdens het gesprek. Ik zie daardoor echt de meerwaarde van het vrijwilligerswerk dat ik mag doen. Samen met de jongeren zoek ik naar iets positiefs en samen brainstormen we over welke stappen ze kunnen nemen om bijvoorbeeld uit de geldzorgen te komen.”