Dat constateert de Raad voor de Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO) in het advies Toegang tot het recht, dat dinsdag is aangeboden aan het kabinet. De overheid streeft ernaar dat minder geschillen voor de rechter worden uitgevochten. De RMO vindt dat de overheid zich dan wel meer moet bemoeien met de komst van laagdrempelige voorzieningen voor geschilbeslechting en bemiddeling.

De RMO wijst erop dat in onze welvarende samenleving meer en ook complexere rechtsrelaties ontstaan en dat publieke voorzieningen steeds vaker privaat worden. De burger is meer op zichzelf aangewezen als hij bij een geschil zijn gelijk wil halen. Het terrein waarop dit moet gebeuren, is volgens de RMO nog niet toereikend.

De overheid zou de zelfredzaamheid van de burgers moeten versterken door meer kennis over te dragen over recht en conflictbemiddeling. Verder moet er een goed netwerk komen van sociaal raadslieden en juridische loketten. Meer advocaten moeten gestimuleerd worden sociale rechtshulp te verlenen. Een soort geschillenboer zou in kleine onderlinge conflicten kunnen optreden.

De RMO wijst erop dat het vertrouwen van burgers in het rechtssysteem dalende is. Dat is slecht, omdat het ertoe kan leiden dat mensen zich afwenden van de maatschappij of het recht in eigen hand nemen. Uit eerder onderzoek blijkt dat juist mensen die met het rechtssysteem ervaring hebben opgedaan, het minst positief zijn. De RMO noemt dat onthutsend en vreest dat het erger wordt.

Vooral advocaten komen er bekaaid af in de ogen van de burgers. Slechts eenvijfde van hen vindt advocaten eerlijk en betrouwbaar. Ook vindt 42 procent dat rijke partijen makkelijker hun recht kunnen halen dan arme partijen. De RMO stelt een meldpunt voor waar burgers klachten kunnen indienen over vermeende onheuse successen.