Dat zeggen verschillende Nederlandse organisaties die hulpgoederen naar het land transporteren.

Johan Boomsma van Stichting humanitair transport Oost-Europa uit IJsselmuiden werd op vrijdag 16 december tegengehouden bij Petea, een grensovergang in het noordwesten van Roemenië. De stichting verzorgt gemiddeld een keer per week een transport voor andere organisaties naar Roemenië en Hongarije. Ze werkt samen met ongeveer 25 stichtingen in Nederland.

Boomsma had een lading met kleding en medische hulpmiddelen bij zich toen hij controle kreeg bij de grens. „De zijkant van de vrachtwagen werd losgehaald en de lading bekeken. Hoewel onze papieren in orde waren, mocht ik niet door. De douane wilde er zeker van zijn dat alles schoon was en daarom moest ik wachten op een controleur. Die kwam pas de volgende middag. Hij vond twee haartjes. Volgens hem waren dat hondenharen. Daarom mochten we Roemenië niet in.”

Hij belde vervolgens de Roemeense predikant voor wie de lading was bedoeld, ds. István Bela uit Corod. „Hij heeft geprobeerd te bemiddelen, maar kreeg het ook niet voor elkaar. Uiteindelijk zijn we Hongarije ingereden en hebben op zaterdagavond een deel van onze spullen gelost. Twee busjes uit Roemenië hebben deze lading opgehaald en konden zonder problemen de grens over. De rest van de goederen is naar een kindertehuis in de buurt gegaan.”

Corruptie

De problemen komen niet alleen voor bij de grens van Petea, maar ook bij andere grensovergangen, zegt Boomsma. „Een week voor ons werd een chauffeur tegengehouden bij Borș. Een Roemeense predikant heeft 23 uur staan praten om de lading er door te krijgen, maar kreeg dat niet voor elkaar. De chauffeur moest net als wij terug naar Hongarije.”

Soms lukt het wel om Roemenië binnen te komen. „Twee dagen voor ons kon een chauffeur zonder problemen de grens bij Arad over. Een collega met een zending van stichting MeHoRo uit Meerkerk kon dinsdag bij Petea zo doorrijden. Het hangt er sterk vanaf welke ambtenaar je treft.”

Werkgroep De Ruyter uit Rijnsburg ondervond eveneens problemen aan de grens bij Petea. De werkgroep steunt al meer dan 25 jaar de allerarmsten in Oekraïne, Roemenië en Kosovo met kleding, voedsel en schoolartikelen.

Half december vertrok er een transport richting Roemenië, maar dat werd tegengehouden, vertelt ds. Piet Rozeboom, predikant van de protestantse gemeente Rijnsburg en betrokken bij de werkgroep. „Alle papieren waren in orde gemaakt door een gespecialiseerd bureau, dus dat kon de reden niet zijn. Ambtenaren gaven aan dat ze dit deden, omdat Nederland tegen de toetreding van Roemenië tot het Schengengebied heeft gestemd. Ze vonden het schijnheilig dat Nederland hen beticht van corruptie, terwijl er in het Europees Parlement een corruptieschandaal speelt.”

Niet schoon

Uiteindelijk is de lading gelost in Miskolc, in het noordoosten van Hongarije. „Daar zijn 120 zigeunergezinnen blij gemaakt met de spullen.” Om de mensen in Roemenië toch te helpen is geld overgemaakt om voedsel en kleding van te kopen.

Ds. István Visky, predikant van de Hongaars-hervormde gemeente (wijk Nagyvárad-Velence) in Oradea, bevestigt dat douaneambtenaren sinds begin december hulptransporten uit Nederland tegenhouden. De predikant distribueert Nederlandse hulpgoederen van verschillende organisaties onder de armsten uit de regio. „Een paar weken geleden werd ik gebeld door een chauffeur die problemen had bij de grens van Borș. De controleurs vonden de tweedehandsschoenen die hij vervoerde niet schoon genoeg en lieten hem niet door.”

Volgens ds. Visky is dat niet de echte reden, maar hoopt de Roemeense regering met deze acties druk te zetten op de politiek in Nederland om voor Roemeense toelating tot de Schengenzone te stemmen. De Nederlandse regering stemde op 8 december samen met Oostenrijk tegen toetreding van Roemenië en Bulgarije. „Het is een politiek spel waar de allerarmsten onder lijden. De hulp voor honderden mensen wordt tegengehouden. Dat is niet eerlijk. Bovendien kost het Nederlandse kerken en organisaties veel geld, want transporten zijn kostbaar.”

Hij heeft Nederlandse organisaties gevraagd om voorlopig geen transporten te verzorgen. „Hopelijk stemt Nederland bij de volgende stemming in het voorjaar wel voor toelating van Roemenië en zijn de problemen voorbij.”

Boomsma overweegt om met dichte vrachtwagens te gaan rijden die niet openkunnen aan de zijkant. „Als je dan aan de achterkant een paar verpakte dozen neerzet, is de kans groot dat ze je doorlaten zonder de hele lading te doorzoeken.” Ook een andere grensovergang dan Petea nemen, is een mogelijkheid die hij onderzoekt.De lading droppen in Hongarije en verder rijden met Roemeense busjes is niet altijd een optie. „Bij Petea is het slechts 30 kilometer tot het punt waar wij moeten lossen. Maar als we verder Roemenië in moeten, wordt het lastiger.”

Opheldering

Zijn volgende reis staat gepland voor de derde week van januari. „Ik heb verschillende contacten in Roemenië gevraagd om te helpen. Ik moet er niet aan denken om weer vast te staan bij de grens.”

SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen noemt het „een slechte zaak als Roemenië inderdaad Nederlandse hulp tegenhoudt om de Nederlandse staat te pesten voor een legitiem standpunt”. „Dan hebben ze zichzelf ermee. De armste inwoners zullen dit niet waarderen. Als dit klopt, toont het ook aan dat er iets schort aan de Roemeense gedachte van Europese solidariteit en samenwerking.”

Om opheldering te krijgen zal hij schriftelijke vragen stellen aan de EU over de zaak.