Kabinet denkt miljard te kunnen besparen op WAO
Het kabinet denkt een miljard euro te kunnen besparen op de WAO en het aantal arbeidsongeschiktheidsuitkeringen met 130.000 te kunnen terugbrengen. Om dat te bereiken moet het recht op een WAO-uitkering in de toekomst beperkt worden tot mensen die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn, zo is het kabinet vrijdag overeengekomen.
Het WAO-standpunt van het kabinet, dat vrijdagavond door staatssecretaris Hoogervorst van Sociale Zaken werd toegelicht, sluit wat de hoofdlijnen betreft aan bij de voorstellen van de commissie-Donner en bij het onlangs gepresenteerde SER-advies. Net als de Sociaal-Economische Raad (SER) wil Hoogervorst werkgevers verplichten hun zieke werknemers indien nodig twee jaar lang door te betalen. In het tweede ziektejaar mag een werknemer nog maar 70 procent van zijn loon doorbetaald krijgen, vinden SER en kabinet, om hem zodoende maximaal te prikkelen weer aan het werk te gaan.
Het onderscheid tussen duurzame en niet duurzame arbeidsongeschiktheid is op dit moment nog moeilijk te maken. Het kabinet wil daarom dat het Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen daarvoor lijsten en keuringsprotocollen gaat opstellen.
Op drie belangrijke punten gaat het kabinet niet met de meerderheid van de SER mee, maar sluit het zich aan bij de drie kroonleden die binnen de SER een minderheidsstandpunt innamen. Zo gaat de regering er niet toe over om de uitkering voor volledig en duurzaam arbeidsongeschikten te verhogen tot 75 procent van het laatstverdiende loon, zoals een meerderheid van de SER wil. Het kabinet laat het aan een volgende ministersploeg over om hier eventueel toe te besluiten.
Ook gaat het kabinet niet over tot het afschaffen van de Pemba-wet: de wet die werkgevers met veel arbeidsongeschikten afstraft met hoge premies. Ook daarover moet tijdens of na de kabinetsformatie maar gesproken worden, stelt Hoogervorst.
Tenslotte krijgen in het kabinetsvoorstel gedeeltelijk arbeidsongeschikten die onvrijwillig werkloos worden na hun WW-uitkering een lagere vervolguitkering dan in het SER-plan. Het kabinet wil de hoogte van de vervolguitkering afhankelijk maken van het inkomen dat een eventuele partner nog verdient; in het SER-plan is de vervolguitkering onafhankelijk van een partnerinkomen.
De vakbonden zijn uitermate teleurgesteld over het WAO-besluit van het kabinet. „Dom en onhandig”, zegt een woordvoerster van vakcentrale FNV. „Om er moedeloos van te worden”, aldus een woordvoerder van vakcentrale CNV. „Teleurstellend. Men heeft zomaar wat gewinkeld in ons afgewogen advies. Maar het is geen picknickmand.”
Ook de werkgeversorganisatie VNO-NCW spreekt van „een rommeltje” en van „zéér selectief winkelen in ons advies.” De wezenlijke punten worden doorgeschoven naar een volgens kabinet, stellen de werkgevers. „Dit ondergraaft het draagvlak voor een goede oplossing.”
Ook de RMU oordeelt dat „de hete aardappel door het kabinet wordt doorgeschoven.” De Unie mist bij het kabinet daadkracht. „Dat steekt schrijnend af bij de activiteit die deze regering steeds bij ethische dossiers heeft ontplooid.”