Het boek van de Veenendaalse emeritus predikant verscheen recent in de Artiosreeks van de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). De auteur vraagt aandacht voor „actuele vroomheid waarbij mensen ootmoedig wandelen met God en tegelijkertijd met beide benen in hun eigen tijd staan en open ogen hebben voor hun roeping in de wereld”.

U noemt tal van „verontrustende ontwikkelingen” in deze tijd. Wat baart u de meeste zorg?

„Het streven van mensen om met behulp van techniek en wetenschap problemen op te lossen en te proberen de wereld te verbeteren zonder dat ze daarbij de levende God nodig hebben. Er is veel aan de hand. Denk aan de milieucrisis, vragen rond overbevolking en de wapenwedloop. Dit alles leidt niet tot een besef van afhankelijkheid van God. Je ziet juist een volstrekte emancipatie van de mensheid: we redden het zelf wel. Dat staat haaks op de gereformeerde geloofsbeleving, waarin de soevereiniteit van God centraal staat.”

Hoe beïnvloedt die ontwikkeling christenen en hun omgang met God?

„Doordat God in de breedte van het politieke, maatschappelijke en culturele leven wordt uitgebannen, dreigen we ons terug te trekken en ons vooral te richten op ons persoonlijk geloof. Beseffen we nog dat ons gebed effect heeft op de gebeurtenissen in de wereld, wanneer we bijvoorbeeld bidden om vrede en gerechtigheid? Geloven we nog werkelijk dat God wonderen doet in deze tijd? Of denken we: de wereld gaat z’n gang maar, het is genoeg als ik persoonlijk geloof?”

U roept de vraag op of er in de christelijke gemeente sprake is van een gebedscrisis. Waarom?

„In de gebeden in de eredienst mis ik vaak het vurige gebed om het ingrijpen van God in de wereld en om de komst van Zijn Koninkrijk. Denk aan de psalmen, waarin we lezen: „Heere, waarom houdt U zich stil, waarom grijpt U niet in?” In persoonlijke en pastorale gesprekken merk ik dat mensen zich soms afvragen: heeft het bidden om bijvoorbeeld de oplossing van conflicten in de wereld wel zin?

Laten we in deze tijd zuinig zijn op de rustdag, de eredienst en de discipline in het gebed. Als ons gebed verflauwt, zal er van ons getuigenis naar buiten toe steeds minder kracht uitgaan. Vanuit de omgang met God in de binnenkamer hebben we een roeping in de wereld. Ik onderscheid daarbij de geschapen wereld, de gevallen wereld, de wereld waarin het kruis van Christus is opgericht en de wereld die vernieuwd wordt. Vanuit die vier perspectieven kunnen we lijnen trekken naar hoe wij in deze tijd in de samenleving staan. Ik hoop dat daar een nieuwe bezinning op komt.”

U belicht diverse „kernen van gereformeerde geloofsbeleving”. Welke zijn in deze tijd vooral onderbelicht?

„In mijn boek noem ik zeven kernen, waaronder ”getroost in de Zoon”, ”geleid door de Geest” en ”gericht op de Vader”. Essentieel in het gereformeerd belijden is het theocentrische, dat de drie-enige God in het middelpunt van het leven en het denken staat. Het gaat om het besef van de hoogheid en heiligheid van God en tegelijk Zijn nabijheid in Christus. In vergelijking met andere vormen van christelijke spiritualiteit komt die diepe spanning in de gereformeerde geloofsbeleving het helderst naar voren.”

Welk Bijbelgedeelte spreekt u persoonlijk het meest aan als het gaat om „Bijbelse vroomheid”?

„Dan denk ik aan het hele boek Psalmen. In de Bijbel zie je een brede variëteit aan geloofsbeleving, met allerlei schakeringen. In de wijsheidsliteratuur kom je andere accenten tegen dan bijvoorbeeld in de brieven in het Nieuwe Testament. Maar al die facetten komen samen in de psalmen. Die zijn als een landschap met tal van hoogten en diepten, waar ik iedere keer mijn hart weer aan ophaal.”

Geleefd geloof – Omgang met God in deze tijd; J. Hoek, uitg. Groen, 176 blz., €15,99