Voor objecten met een bepaalde waarde- of ouderdomsdrempel die in het bezit van particulieren zijn, moet straks onder meer binnen en buiten de EU een uitvoervergunning worden aangevraagd als de eigenaar het object wil verkopen.

Voordat zo’n vergunning wordt afgegeven, beoordeelt een onafhankelijke commissie of het object onvervangbaar en onmisbaar is. Als dat het geval is, krijgen het Rijk, musea en particulieren als eerste de kans tot aankoop. Pas als er geen Nederlandse geïnteresseerden zijn, mag het werk in het buitenland worden verkocht.

„Dankzij deze vergunningen kunnen we van tevoren bekijken of we iets zo waardevol vinden, dat we het voor de Collectie Nederland willen behouden”, aldus Uslu. Met de Collectie Nederland bedoelt de staatssecretaris „het totaal van de publiek toegankelijke geregistreerde collecties en de niet-toegankelijke, particuliere, collecties waarvoor de overheid verantwoordelijkheid heeft genomen”, schrijft ze aan de Tweede Kamer.

Het zal niet om grote aantallen kunstwerken gaan waarvoor een uitvoervergunning moet worden aanvragen, zegt Uslu. „Ik ben niet van plan om de kunstmarkt te verstoren. Het zal echt gaan om uitzonderlijke situaties, om heel bijzondere, unieke stukken.”

Een nog op te richten onafhankelijke adviescommissie Onvervangbaar en Onmisbaar gaat adviseren of een specifiek kunstobject of samenhangende objecten onmisbaar en onvervangbaar zijn.

Voor de plannen van Uslu moet de Erfgoedwet worden gewijzigd.