Zes Surinaamse organisaties stapten vorige week naar de rechter om de nationale excuses uit te stellen naar 1 juli 2023, bij de herdenking en viering van het einde van 150 jaar slavernij. De rechter wees dat verzoek af. „Het zou zo mooi zijn geweest als op die datum in samenspraak en met de koning de excuses waren uitgesproken”, aldus advocaat van de organisaties Joancy Breeveld. „Het kon op een andere manier, maar er is niet geluisterd naar degenen waar het om gaat. Dit is niet hoe het had moeten gaan.”

Van tevoren bleef het onduidelijk of Rutte daadwerkelijk excuses zou aanbieden maandagmiddag tijdens een toelichting op het rapport over het ‘Ketenen van het verleden’. „De premier heeft gezegd dat erkenning van belang is. Dat tot op het laatste moment niet duidelijk was of er excuses werden aangeboden is geen teken van erkenning. Het bracht zoveel spanning met zich mee in plaats van aandacht voor de inhoud”, aldus Breeveld.

Belliot onderschrijft dat „het niet over de inhoud van het rapport is gegaan. Er was vooral de focus of Rutte excuses zou aanbieden of niet.” De organisaties lieten eerder al weten eventuele excuses niet te aanvaarden. „Zelf noemt Rutte de excuses een komma, wat mij betreft zijn het stippeltjes. Alleen hij weet wat er gaat komen”, aldus Belliot.

De organisaties die de rechtszaak aanspanden zijn onder meer de stichtingen Wi Kon Na Wan, Mart Radio, Eer en Herstel en Afro-Caribische levensbeschouwing en spiritualiteit en stichting Keti Koti. In een verklaring schrijven de organisaties dat ze de excuses weigeren. De excuses zijn volgens hen „ontsierd door de aanloop naar het gebeuren”, vooral door „koloniaal gedrag van de Nederlandse regering”. De organisaties zeggen ook geen vertrouwen te hebben in de vervolgstappen van het kabinet.