Restauratie Eusebiuskerk Arnhem afgerond
De Eusebiuskerk in Arnhem is vrijdag na een jarenlange restauratie officieel opgeleverd. De kerk in het centrum van de Gelderse hoofdstad is vanbinnen en vanbuiten gerenoveerd. De restauratie duurde circa 11 jaar en kostte 35 miljoen euro.
De meest in het oog springende veranderingen zijn de glazen balkons aan de toren en de twee nieuwe zijingangen. Op de deuren is als extra laag een metalen tekst geplaatst die in het kort de geschiedenis van de kerk beschrijft.
Minder zichtbaar zijn de maatregelen om de Eusebiuskerk duurzamer te maken. Zo heeft het gebouw nu vloerverwarming en is het aangesloten op stadswarmte. Hierdoor is de uitstoot van het broeikasgas CO2 met 40 procent gedaald. De Stichting Eusebius Arnhem, verantwoordelijk voor behoud en exploitatie van de Eusebiuskerk, wil in 2025 100 procent minder CO2 uitstoten. Dat kan door de aardgasverwarming om te bouwen voor groene waterstof.
Harnas
De Eusebiuskerk heeft met de restauratie een nieuwe bestemming gekregen als culturele attractie in plaats van evenementenlocatie. Onderdeel zijn de expositie ”Glorie van Gelre” en de multimediapresentaties in de kerk. Het verhaal daarvan gaat vooral over de bloeitijd van Gelderland in de middeleeuwen en over de Slag om Arnhem in 1944.
Hoog aan een pilaar boven het praalgraf van Karel van Egmond (1467-1538), hertog van Gelre en graaf van Zutphen, hangt ook weer de eikenhouten vitrine met een knielend gipsen beeld dat de blik richting Jeruzalem wendt. Het harnas dat het beeld draagt, zou tot de originele wapenrusting van hertog Karel hebben behoord. Het beeld is bij Arnhemmers beter bekend als ”de man in het kastje”. Het harnas is recent eveneens gerestaureerd. Het was tijdelijk te zien in het Nationaal Militair Museum in Soesterberg.
Orgel
Helemaal klaar is de restauratie nog niet. Het Strumphlerorgel uit 1796, het hoofdorgel van de kerk, en de zogeheten Cuyperskamer moeten nog worden gerestaureerd. Vorig jaar liep het orgel door een lekkage ernstige waterschade op. Het zou pas in 2028 een opknapbeurt krijgen, maar dat is nu vervroegd. Verder legde de sloop van de oude toiletgroep iets bijzonders bloot: de diakenkamer, ontworpen door de architect Joseph Cuypers. Rond 1900 was deze ruimte een wachtkamer voor de armen.
Brokstukken
De Eusebiuskerk is ruim vijf eeuwen oud. In 1452 werd met de bouw van de laatgotische kerk begonnen. Door allerlei tegenslag, onder meer van financiële aard, werd dat pas ruim een eeuw later afgesloten. De belangrijkste bouwheer was hertog Karel. In 1578 werd de kerk protestants. Rond 1930 werd een 36 jaar durende restauratie afgerond. Bij de Slag om Arnhem werd de kerk, die middenin de vuurlinie stond, vrijwel volledig verwoest. Van 1947 tot 1964 is het kerkgebouw weer opgebouwd. Begin jaren negentig van de vorige eeuw onderging de kerk een nieuwe grote restauratie, omdat het broze tufgesteente van de kerk onvoldoende weerbestendig bleek te zijn. Nadat in 2005 en 2007 kleine brokstukken van de kerk naar beneden vielen, toonde nader onderzoek aan dat weer een grote restauratie wenselijk was.