Volgens de coalitiepartijen is nu al te voorzien dat er volgend jaar extra meevallers zijn. Zij willen die inzetten om het dreigende miljardentekort te dempen. De Kamer debatteerde woensdag met minister Kaag over de najaarsnota. In dat stuk deelt de minister van Financiën normaliter de laatste mee- en tegenvallers mee voor het lopende begrotingsjaar.

Dit keer bevatte de najaarsnota ook een vooruitblik naar volgend jaar. Dat komt omdat de uitzonderlijke situatie zich voordoet dat nu al duidelijk is dat het kabinet volgend jaar miljarden tekortkomt. Als gevolg van het prijsplafond staat er voor volgend jaar een tekort van 5,7 miljard euro in de boeken. Daarvan is nog niet ingevuld hoe die rekening wordt betaald; minister Kaag heeft het vraagstuk voor volgend voorjaar op de agenda gezet.

Het begrotingstekort voor volgend jaar is nog niet alles. Ook de stijgende rente vormt een risico voor het huishoudboekje van de Staat. Kaag denkt dat als de rente op overheidsleningen oploopt naar 2,6 procent, dit jaarlijks zo’n 6 miljard euro extra kost. Die kostenpost is er niet van vandaag op morgen; het bedrag loopt stapsgewijs op over een periode van vijf tot zeven jaar. Als de rente zou stijgen naar 4 procent is de uitdaging nog groter, rekende Kaag voor. In dat scenario zijn de extra lasten op de lange termijn ruim 9 miljard euro.

Volgens VVD-Kamerlid Heinen is het aannemelijk dat de overheid een deel van de budgetten die in de boeken staan niet uitgegeven krijgt. „Er zit veel lucht in de begroting”, aldus de VVD’er. In de najaarsnota gaf het kabinet aan dat er dit jaar 2,7 miljard euro niet tot besteding komt. Dat komt onder meer door onvoltooide investeringen bij Defensie en krapte op de arbeidsmarkt.

„Wat ik echt niet ga doen, is moeilijke maatregelen nemen om een zogenaamd tekort op te lossen dat er helemaal niet blijkt te zijn”, zei D66-Kamerlid Van Weyenberg. Ook hij verwacht dat er volgend jaar extra geld over zal blijven omdat het personeel ontbreekt om alle plannen uit het coalitieakkoord uit te voeren. Behalve de coalitiepartijen steunt ook de SGP het pleidooi.

Minister Kaag beloofde de Kamer dat er in het voorjaar gesprekken gevoerd zullen worden met andere ministeries om inzichtelijk te krijgen of er komend jaar geld overblijft.