Over refo’s mag je alles zeggen en schrijven. Zelfs of juist in het Reformatorisch Dagblad, bijvoorbeeld in het artikel ”Biblebelt moet lef hebben om kritisch naar zichzelf te kijken” (RD 7-12). Dat artikel doet de refo’s geen recht.
Deemoedig buigen de refo’s het moede hoofd. Ze steken de hand in eigen boezem en zeggen: „Ja, wij zijn net echte mensen. De logica achter onze morele keuzes is onhelder. En we hebben ook nog eens een arglistig hart. Er is op de studiedag van het Dutch Bible Belt Network (DBBN) door een aantal deskundigen over ons gepraat. Na tien jaar studeren zullen zij wel weten hoe de vlag bij ons erbij hangt.”
Het opinieartikel van de wetenschappers die de refozuil bestuderen, stemt mij wat verdrietig. Wanneer de auteurs stellen dat ”influencers” van de refozuil aan ”framing” doen, verwijt de pot de ketel dat hij zwart ziet. Het taalgebruik in het artikel is gekleurd, eenzijdig en negatief over refo’s. Het is geschreven met een vreemde mengeling van medelijden, meewarigheid en bekeringsdrang.
Gemêleerd gezelschap
In mijn werk als freelancejournalist voor het Reformatorisch Dagblad en als onderdeel van dit slinkende, niet meer zo bombastische zuiltje ontmoet ik reformatorische mensen van allerlei snit. Intelligent of wat minder bestudeerd, oprecht of misschien wel hypocriet, ernstig en vrolijk, diep gelovig en/of (vaak tegelijk) vol twijfels en aarzeling, mensen die de gelederen graag gesloten houden en anderen die juist de vuile was buiten willen hangen. Schoolmeesters die de erfenis willen doorgeven, uitgeputte predikanten, drukke moeders, rellende tieners, bezorgde bejaarden, kaasboeren en neurochirurgen… Dat is het gemêleerde gezelschap van de gereformeerden.
Niet al deze mensen hebben meteen een reden paraat waarom ze een hoog arbeidsethos hebben. Waarom ze zich het vuur uit de sloffen rennen voor een schoon kerkgebouw, een Dorcaswinkel of een zendingsmarkt. Wat de reden is waarom ze hun kind opvoeden met ”u” te leren zeggen tegen papa en mama. Waarom sommigen hun dorp te vuur en te zwaard willen verdedigen. Waarom ze de eenheid van hun familie belangrijk vinden. Waarom ze blijven luisteren naar een prediking die hen veroordeelt. Ja, het hart heeft zijn redenen die de rede niet kent. En de vorige generatie deed het ook zo. Tegelijk zijn er genoeg refo’s die wel kunnen uitleggen waarom ze zijn zoals ze zijn en waarom ze doen zoals ze doen.
Open blik
Het moet voor een wetenschapper geweldig zijn om al die thema’s uit de voorgaande twee alinea’s eens te gaan bestuderen. Maar wees een held en doe het met een open blik. Dat siert je als onderzoeker en als mens. Heb oog voor de veelkleurigheid. Wees oprecht geïnteresseerd en druk je eigen mening er niet door met zinsneden als „de herziening van een verouderde Bijbelvertaling” of „een gewetensvolle bijdrage aan de volksgezondheid” (lees bij dat laatste: de refo’s hebben de volksgezondheid niet op het oog gehad met hun vaccinatieweigering).
Smeer refo’s geen stroop om de mond met te zeggen dat ze goud in handen hebben, terwijl je eigenlijk vindt dat ze alleen maar behoudzuchtig zijn. Stel je als medechristen niet boven refo’s door je denigrerend te „frapperen over hun gemis aan een katholiek-christelijke geloofshouding”. Van wetenschappers mag een andere houding verwacht worden, anders is (de studiedag van) het Dutch Bible Belt Network geen knip voor de neus waard.
Uitdaging
Bij leven en welzijn komt er over krap een jaar vast een elfde studiedag van het DBBN. Historicus A.Th. van Deursen noemde zijn vak „recht doen aan gestorven medemensen”. Voor de sociologen, theologen en historici van het DBBN is het de uitdaging om hun vak zo te bedrijven dat ze recht doen aan medemensen in het heden.
De auteur is freelancejournalist en leerkracht in het basisonderwijs.
