Van de plastic verpakkingen gaat driekwart de verbrandingsoven in en wordt ongeveer een kwart gerecycled. Bij papieren verpakkingen staan vocht en voedselresten recycling steevast in de weg, concludeert de organisatie.

„Recycling staat al jarenlang op de agenda en toch staan we nu op het punt dat met miljoenen wegwerpverpakkingen per dag helemaal niets te beginnen valt”, stelt Natuur & Milieu beteuterd vast. „Dit pleit voor een heel snelle overstap naar herbruikbare verpakkingen.”

De organisatie analyseerde onder meer de samenstelling van de verpakkingen van 124 producten van ketens als Burger King, AH to go, Kiosk, McDonald’s, Starbucks, Julia’s, KFC en HEMA. Ook keken de onderzoekers naar de manier waarop de bedrijven met afval omgaan. De uitkomsten laten zien dat het „bijzonder slecht gesteld is met de duurzaamheid van deze afvalstroom”, vat directeur Rob van Tilburg samen.

Er zijn wel wat lichtpuntjes. Zo worden recyclingtechnieken steeds beter, waardoor potentieel meer plastic opnieuw kan worden gebruikt, en biedt inmiddels de helft van de onderzochte ketens klanten de mogelijkheid om een eigen beker mee te nemen voor koffie en thee. Dat kan beter, vindt Natuur & Milieu. De organisatie wijst bijvoorbeeld op La Place, dat een wisselsysteem heeft opgezet: klanten kunnen hun vorige herbruikbare beker inleveren en krijgen dan een nieuwe mee.

Zulke systemen zouden er volgens Natuur & Milieu meer moeten komen. En snel ook, want vanaf 1 juli volgend jaar moeten bedrijven aan strengere wettelijke eisen voldoen op het vlak van hergebruik. Nu voldoet nog maar 17 procent van de onderzochte verpakkingen die onder deze wetgeving vallen aan de regels die vanaf volgende zomer gelden. „Voor 83 procent is dus nog geen hergebruikmogelijkheid aanwezig.”

Voor papieren verpakkingen is beter scheiden van afval een van de verbeteropties. Dat is wel ingewikkeld, want in de publieke ruimte raken afvalstromen snel vervuild. Dat op veel papieren verpakkingen een plasticlaagje zit, is niet altijd een probleem voor hergebruik, zolang het maar een enkele plasticlaag is. In het ontwerp van verpakkingen valt ook veel winst te behalen. Zo zitten papieren etiketten het hergebruik van plastic verpakkingen nu nog regelmatig in de weg. Ook de informatievoorziening voor consumenten kan beter: op 88 procent van de onderzochte verpakkingen staat geen enkele aanwijzing over wat te doen met het afval.