Het kabinet kondigde vrijdag aan dat het grondwaterpeil op meerdere plekken in het land wordt verhoogd. Dat moet het dalen van veengronden tegengaan. Ook moet het helpen in tijden van droogte. Het nieuwe peil en het tempo van verhogen moet per regio worden bepaald. „Vernatting betekent dat de bodemdaling stopt, of in elk geval minder snel gaat. Het betekent ook dat er minder koolstof, dat in het veen opgeslagen zit, als CO2 de lucht in gaat. Dat helpt bij het halen van de klimaatdoelen”, zegt De Vries.

Een hoog grondwaterpeil maakt bovendien veeteelt moeilijker. De Vries: „Het houden van vee is daar dan op den duur nauwelijks levensvatbaar. Dan moet je op zoek naar andere vormen van landbouw, zoals natte teelt.” Vooral rond Gouda en Boskoop verzakken veengronden sterk. De Vries: „Als je daar gaat vernatten, praat je over een aardige hoeveelheid dieren die je daar weghaalt. Dat betekent minder uitstoot van ammoniak, het is met elkaar verstrengeld. Als je door vernatting landbouw in het hele Groene Hart moeilijker maakt, lever je een behoorlijke bijdrage aan halvering van de ammoniakuitstoot.”

Het is wel een moeilijke puzzel, benadrukt De Vries. „Als je de vernatting niet goed beheert, kan fosfaat vrijkomen uit de bodem en dat is slecht voor de waterkwaliteit. Het wordt een hele uitdaging.”

Het kabinet wil ook de zogeheten PAS-melders helpen. Zij mochten volgens oud beleid hun bedrijf zonder vergunning oprichten of uitbreiden. Dat is onrechtmatig verklaard. Daardoor dreigen nu boetes. Dat kan worden voorkomen door de bedrijven snel te legaliseren. De overheid krijgt daar meer mogelijkheden voor wanneer grote uitstoters worden uitgekocht. De Vries: „Boeren die stoppen, scheppen ruimte voor collega’s. Als wij met z’n tweeën 50 procent terug moeten gaan en ik doe 90 procent, hoef jij nog maar 10 procent terug. De angel zit in welke dwangmaatregelen er komen als dat niet vrijwillig gaat.”