Hoe raketspecialist zeldzaam V2-aggregaat uit Tweede Wereldoorlog ontdekte

De opwinding is groot onder de circa 35 specialisten van de International V2 Research Group (Internationale Onderzoeksgroep) die zich wereldwijd bezighoudt met deze rakettechniek, vertelt de 58-jarige Ed Straten uit Mill, bij Nijmegen. Hij is een van de specialisten uit de onderzoeksgroep. De oorlogshistoricus reist de hele wereld over om archieven en musea te raadplegen op zoek naar documenten en informatie over de Vergeltungswaffe (Vergeldingswapen) 2. Raketingenieur Wernher von Braun heeft het wapen uitgevonden. Straten: „De V2 was de eerste onbemande geleide ballistische raket ter wereld.” De eerste succesvolle lancering van de V2 was op 3 oktober 1942. Daarna gaf Hitler toestemming voor massaproductie van het vernietigingswapen. Pas op 8 september 1944 werd de eerste raket op een vijandelijk doel afgeschoten, vanuit Wassenaar. Voordat de nazi’s vaste raketbases in Noord-Frankrijk in gebruik konden nemen, veroverden de geallieerden die. Vervolgens ontstond het idee van mobiele lanceereenheden. Iedere eenheid bestond uit zo’n dertig voertuigen. De voornaamste daarvan was de Meillerwagen. „Dat was een trailer die de raket in positie kon brengen. Er bestaan in de hele wereld nog maar een paar exemplaren van deze wagen.” Ook de aggregaat die elektriciteit leverde bij de lancering is tegenwoordig zeldzaam, vertelt Straten. „Een van de leden van de onderzoeksgroep zag een tijd geleden op de website van het Arnhemse museum wat foto’s van een generator. Omdat ik gespecialiseerd ben in V2-techniek, ben ik gaan kijken. De ontdekte machine blijkt inderdaad onderdeel van een V2-eenheid te zijn geweest. Een van de weinige die nog op de wereld bestaan, in originele staat en verf.” Eef Peeters, directeur van het Arnhemse oorlogsmuseum, is net zo verrast als de V2-deskundige. „Ik wist dat we een Duitse generator uit de oorlog in huis hadden, maar niet dat hij bij een V2-installatie behoorde. Ik kocht dit apparaat ooit in Tsjechië. Daar stond het exemplaar buiten weg te roesten. Ik moest het redden, vond ik.” ## Vernietigingswapen Straten verbaast zich over de weinige kennis van en belangstelling voor het vernietigingswapen in Nederland. „De V2 is alleen vanuit Nederland gelanceerd; vooral in de omgeving van Wassenaar en Den Haag. Het wapen was gericht op Londen; later ook op de haven van Antwerpen nadat de Amerikanen die hadden veroverd.” In totaal kwamen 9000 burgers en militairen om het leven door een aanval met de raket. De ontwikkeling ervan heeft 12.000 dwangarbeiders het leven gekost. Ook in Nederland zijn slachtoffers gevallen, zoals in Den Haag en in het Overijsselse Luttenberg. Straten: „De techniek van Von Braun vormt de basis van de Amerikaanse maanlandingen en alle huidige raketten. Het is onvoorstelbaar hoeveel vernuft erachter zat. Er bestaan nog 260.000 tekeningen van het wapen. Ik heb er zo’n 150 van ingezien.” Na de oorlog kregen de Amerikanen als eerste de techniek in handen die de basis vormde voor de V2. Volgens Straten scheelde het maar weinig of de Russen waren hen vóór geweest. „Toen duidelijk werd dat de Duitsers de oorlog gingen verliezen, besloten Von Braun en andere ingenieurs het raketcentrum in Peenemünde te verlaten. Met de evacuatie namen ze 260 ton aan documenten mee en verborgen ze die in een verlaten mijn in Midden-Duitsland. Nadat Von Braun en zijn team zich enige tijd hadden schuilgehouden, gaven ze zich na de dood van Hitler op 3 mei 1945 over aan de Amerikanen.” De productie van de raketten was in Nordhausen. De Russen en de Amerikanen deden allebei hun best om daar als eerste te zijn, vertelt Straten. „De Amerikanen wonnen. Ze haalden in slechts enkele dagen treinladingen vol materialen en raketten weg, net voor de Russen kwamen. Ook vonden de Amerikanen de documenten. Ze hadden dus de geleerden, de documenten én de raketten in handen.”

Hoe raketspecialist zeldzaam V2-aggregaat uit Tweede Wereldoorlog ontdekte

Geschiedenis

RD.nl in uw mailbox?