„Toekomst van landbouw is ieders verantwoordelijkheid”

De emoties liepen soms hoop op. „Kijk eens wat wij allemaal al hebben gedaan de afgelopen jaren”, riepen boeren vrijdagmiddag. „De uitstoot van stikstof en ammoniak is al sterk gereduceerd.” De overheid werd tijdens de discussie, georganiseerd door dagblad De Gelderlander, onder meer betuttelend gedrag verweten. „Jullie willen de boeren opofferen, niet de luxe in de stad.”

„Zo lossen we het niet op”, reageerde Gelders gedeputeerde Peter Drenth. „Stop met zeggen wat de ander moet doen en leg dit ook niet bij één groep ondernemers neer. Terecht dat ook wordt gekeken naar de snelheden op de wegen. En voordat er goed beleid ligt, moeten we ook niet door willen gaan met Lelystad Airport.”

Drenth plaatste de ontwikkeling van de Nederlandse landbouw in de historische context. „Na de Tweede Wereldoorlog zeiden we met z’n allen: Geen honger meer. Ondanks stijgende kosten werden agrarische producten niet duurder of zelfs goedkoper. Daar zijn wij consumenten aan gewend geraakt. Nederland heeft nu de meest vriendelijke en productieve agrarische sector van de wereld.

Je mag de sector niet verwijten dat ze heeft gedaan wat we met elkaar wilden. We moeten nu ook samen stappen zetten om het anders te gaan doen.

:::inline_article 1:::

Duurder

Dat begint ermee dat we in de supermarkt misschien wel twee keer zoveel moeten betalen voor onze melk en dat de aardappel duurder wordt. Iedereen moet een veer laten om ons land economisch en ecologisch gezond te houden, ook de automobilist en degene die op het vliegtuig stapt.”

Antoon Kanis, D66-statenlid in Gelderland en zoon van een melkveehouder, vond de boerenwoede begrijpelijk. „Telkens ligt er wat op het bordje van de boeren. Twee jaar geleden ging het om fosfaat, nu om stikstof. We springen van vraagstuk naar vraagstuk. Het systeem barst uit z’n voegen, maar we veranderen steeds maar een klein deeltje en gaan weer verder. Over twee jaar zijn de boeren opnieuw boos om weer wat anders.”

„De overheid laat zich gijzelen door de uitspraak van de Raad van State”, vond Herman Bakhuis, vice-voorzitter van de vakgroep melkveehouderij van landbouworganisatie LTO.

:::inline_article 2:::

Zelfreflectie

Johan Vollenbroek, voorzitter van de Nijmeegse milieuorganisatie MOB, die de stikstofkwestie aankaartte, weerlegde dat als „gebrek aan zelfreflectie. In 2015 zeiden juristen al dat de stikstofregeling prutswerk was. LTO heeft volop meegewerkt aan de situatie die nu is ontstaan. Boeren zouden boos moeten zijn op de VVD en het CDA.”

Louise Vet, directeur van het Nederlands Instituut voor Ecologie in Wageningen, viel Vollenbroek bij: „LTO had een goede lobby. Het draaide de afgelopen jaren voor 99 procent om economie en 1 procent om natuur. Daardoor zijn we in een fuik geraakt. Jammer dat er nu veel polarisatie is. We moeten meer kijken wat we samen kunnen doen. Ook pachters, banken en supermarkten.”

Bakhuis was het met dat laatste eens. „De hele wereld kijkt met bewondering hoe Nederland voedsel produceert op hoog niveau, met aandacht voor dierenwelzijn en duurzaamheid. Intussen halen supermarkten goedkoop vlees uit Zuid-Amerika. Zolang dat zo blijft, kunnen we wel praten over andere vormen van landbouw en betere verdienmodellen, maar komen we niet verder.”

„Toekomst van landbouw is ieders verantwoordelijkheid”

Economie

RD.nl in uw mailbox?