Energiezuinig koelen op de Zuidpool

Als Jan Markwat (34) uit Dirksland in 2001 voor zichzelf begint als elektrotechnisch installateur, kan hij niet vermoeden dat hij in relatief korte tijd vijftien monteurs in dienst zal hebben. Hij krijgt al spoedig enkele grotere opdrachtgevers. Naast de laboratoria voor het Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek (NIOZ) levert Markwat aan Defensie 300 airco’s voor de manschappenverblijven in Afghanistan. „Die moesten 50 graden kunnen doorstaan. De leveranciers gingen uit van 45 graden. We hebben toen zelf getest en gezien dat het haalbaar was.”

Omzet en winst groeiden gestaag. Over 2011 bedraagt de omzet 2,5 miljoen euro. Markwat was eerder monteur in de landbouw, maar vond dat niet uitdagend meer. Gesteund door zijn vader stapt hij over op elektrotechniek. Aan ondernemersgeest ontbreekt het de familie niet. Alle drie zijn broers hebben een eigen bedrijf.

Nog geen jaar na de start van JM Services gaat een koelbedrijf in de omgeving failliet en neemt Markwat twee monteurs van dat bedrijf in dienst. Zij brengen op hun beurt weer klanten mee van hun vroegere werkgever. Behalve in de koel- en elektrotechniek is de inwoner van Dirksland ook actief op het terrein van verwarming en perslucht.

Hij verklaart de snelle groei van zijn bedrijf uit het aanbieden van eigen ontwerpen, afgestemd op de klant. Dat zijn meestal bedrijven in de industriële en landbouwsector. Zo levert JM Services koelinstallaties aan een horecagroothandel, een maaltijdenfabrikant, een groentesnijder, maar ook aan middenstanders en supermarkten. „Middelgrote koeltechnische bedrijven zoals het onze zijn er best veel. Door innovatief bezig te zijn, lukt het ons echter regelmatig om opdrachten van grotere bedrijven te verwerven.”

Markwat schenkt vooral veel aandacht aan energiebesparing. „Bij koelinstallaties maakt de aanschaf ongeveer 30 procent uit van de totale kosten. De rest volgt in de daaropvolgende jaren via de energierekening. Daarom zijn onze ontwerpen efficiënt en energiezuinig.”

Bedrijven uit een groot deel van Midden- en West-Nederland weten nu het bedrijf in Dirksland te vinden. Ook het NIOZ is al enige tijd klant. „Toen ze mobiele laboratoria voor Antarctica nodig hadden, werden we, samen met een drietal andere bedrijven, uitgenodigd een offerte te maken. Het energiegebruik was heel belangrijk, omdat men afhankelijk is van de aanvoer van olie gedurende de zomer op de Zuidpool. Een kostbare zaak.”

Samen met zijn personeel ontwierp Markwat een warmtepompinstallatie. De vrijkomende warmte van de koeling wordt benut voor de verwarming van het lab, terwijl de kou juist naar buiten wordt afgevoerd. Doorslaggevend voor de keuze van het idee van JM Services was de testruimte die Markwat inrichtte naast zijn bedrijf op het industrieterrein.

Daarin zijn de units maandenlang uitgeprobeerd. De temperatuur in de testruimte kan ingesteld worden tussen de 45 graden boven nul en de 25 graden onder nul. Belangrijk voor het verwerven van de opdracht is verder dat de ruimten inclusief alle betimmeringen geheel zijn ingericht door JM Services. „Aan de zuurkasten die we bij een andere partij hadden besteld, hebben we nog het nodige moeten versleutelen. Daarom doen we het liefst alles zo veel mogelijk zelf.”

Drie containers zijn in januari verscheept, de vierde is eind september op transport gegaan. De laboratoria, waarin onderzoekers op een Engels kamp hun werk doen, zijn al enige tijd operationeel. De units zijn door de staatssecretaris verzegeld, prins Willem-Alexander heeft ondertussen een kijkje in het kamp op de Zuidpool genomen. Jan Markwat is er zelf niet geweest. „De mogelijkheid deed zich nog niet voor. Maar ze blijven er vijf jaar, dus wie weet.”

Ondanks de wereldwijd kleine markt wil Markwat zich blijven ontwikkelen en zich specialiseren in het bouwen van mobiele laboratoria. De monteurs van Goeree-Overflakkee hoeven daarvoor in de regel niet weg van het voormalige eiland. „Doordat de regelaar van het laboratorium via internet te benaderen is, kunnen we eenvoudig op afstand storingen oplossen. Uiteraard vergeten we niet om te blijven innoveren bij de andere disciplines binnen het bedrijf.” Hij hoeft daarvoor wat hem betreft evenmin naar de andere kant van de wereld. „Er is ook in Nederland voldoende werk voorhanden.”

Energiezuinig koelen op de Zuidpool

Economie

RD.nl in uw mailbox?