Petitie Egypte: generaal, u moet president worden!

De campagne wordt gestut door een persoonscultus rond El-Sissi, die vooral gebaseerd is op zijn succes bij het verdrijven van de islamistische bestuurselite. Toch is niet iedereen gecharmeerd van El-Sissi als president. Enkele nieuwe politieke groepen willen dat een burger aan het hoofd van de nieuwe democratie wordt gezet en geen militair.

El-Sissi zei in een van zijn toespraken nadat president Mohammed Morsi op 3 juli door het leger was afgezet, dat hij geen politieke aspiraties koestert. Ook ontkende een legerwoordvoerder dat El-Sissi zich voor het presidentschap verkiesbaar zou willen stellen. Daaraan werd toegevoegd dat het hem natuurlijk geheel vrijstaat om dat na zijn pensionering als legerchef alsnog te doen.

Sindsdien is de roep om El-Sissi’s deelname aan de voor begin 2014 geplande presidentsverkiezingen alleen maar luider geworden. Dat is opvallend, omdat bij de revolutie van 2011 de autocraat én voormalig militair Hosni Mubarak juist aan de kant werd gezet. Dat Egypte nu weer lijkt te willen terugkeren naar een situatie waarin een militair het land bestuurt, is deels ingegeven door een sterke afkeer van een volgende islamistische president. Het jaar waarin de islamistische Morsi aan de macht was werd gekenmerkt door verbitterdheid over de in ogen van velen pogingen van de Moslimbroederschap om een monopolie op de macht te krijgen en het land in een extremistischer richting te sturen.

De staatsmedia en enkele televisiezenders zijn op El-Sissi’s hand en helpen de cultus rond zijn persoon verder op te bouwen. Radiozenders sturen voortdurend popliedjes waarin de generaal en het leger worden bejubeld de ether in en op veel straten zijn posters te zien van El-Sissi met zijn kenmerkende zonnebril en legerpet. Videobeelden van El-Sissi die militairen toespreekt of deelneemt aan een training zijn inmiddels gemeengoed geworden op de televisie.

In een rijke wijk in het hart van Caïro doet eigenaresse van een snoepwinkel Bahira Galal goede zaken met chocolaatjes met een afbeelding van El-Sissi. „Op mijn manier steun ik El-Sissi, helemaal nu miljoenen mensen de straat op zijn gegaan om hem op hun eigen manier te steunen.”

El-Sissi zelf zegt dat hij alleen maar heeft geluisterd naar de wensen van het volk en daarnaar heeft gehandeld. Beschuldigingen dat het afzetten van Morsi door het leger neerkomt op een staatsgreep heeft hij dan ook resoluut van de hand gewezen. Bovendien heeft El-Sissi een burgerregering aangesteld die nu verkiezingen voorbereidt.

De generaal heeft zichzelf neer weten te zetten als een redder van het land en als een vriendelijke man die het belang van het volk vooropstelt. Dat heeft enorm geholpen bij het herstellen van het prestige van het Egyptische leger, dat een flinke deuk opliep toen het na de val van Mubarak anderhalf jaar lang het land bestuurde. De generaals die destijds de touwtjes in handen hadden, zijn inmiddels op een zijspoor gezet.

In de petitie die maandag werd gepresenteerd wordt El-Sissi gevraagd ‘zijn goede daad te af te maken’ door zich verkiesbaar te stellen. Volgens een van de initiatiefnemers, rechter Rifai Nasrallah, is het doel om dertig miljoen handtekeningen te verzamelen om zo de generaal ervan te overtuigen zich aan ‘de wil van het volk’ te onderwerpen. „Vergeet niet dat u het Egyptische volk hebt gezegd dat er vragen moeten worden gesteld en dat u dan zal antwoorden”, zei Nasrallah in een toespraak tot El-Sissi. Younan Gerges, die in Caïro de campagne begeleidt, ontkent dat de veiligheidsdiensten of het leger achter de actie zitten. Zelfs grote zakenlieden hebben geen hand in de petitie. Het initiatief is gemodelleerd naar een eerdere actie, genaamd Tamarod (vrij vertaald: rebel). Deze actie ging vooraf aan de massale protesten tegen Morsi en 22 miljoen mensen zetten hun handtekening onder de petitie waarin Morsi werd gevraagd te vertrekken.

In talkshows op de Egyptische televisie wordt voortdurend gedebatteerd over de vraag of El-Sissi nu wel of niet meedoet aan de verkiezingen. Bijna iedereen staat achter een eventuele deelname van de generaal. Ook de drie kandidaten die bij de vorige presidentsverkiezingen verloren van Morsi - Amr Moussa, Ahmed Shafiq en Hamdeen Sabahi - zijn voor. Zelfs Mubarak liet zich daar totaal onverwachts positief over uit.

Abdel-Nabi Abdel-Sattar, woordvoerder van de campagne, zei dat als ervoor gekozen wordt het lot te laten beslissen de kans groot is dat opnieuw een islamist aan het roer komt te staan. „El-Sissi is voor ons een symbool van de revolutie, geen symbool van het leger”, aldus Abdel-Sattar.

Sommige politieke groepen zijn tegen een eventuele kandidatuur van El-Sissi. Zij spreken hun verzet echter slechts in bedekte termen uit. Khaled Dawoud van de liberale partij Al-Dostor zei dat het ‘niet aan te raden is dat El-Sissi zich kandidaat stelt, vanwege de beschuldigingen dat hij betrokken was bij een staatsgreep’. „We hebben de minister van defensie geprezen toen hij bekendmaakte niet van plan te zijn om een politieke rol te spelen en dat hij handelde namens het volk”, zei hij. Ook Sami Abdullah, een inwoner van de Egyptische hoofdstad, vind El-Sissi als president geen goed idee. „Mensen willen een burger als president, niet weer een met een militaire achtergrond, zodat het weer wordt zoals vroeger, met een ijzeren vuist en burgers die worden berecht door een militair tribunaal.”

Ondertussen is het leger druk bezig zijn vriendelijke imago verder op te poetsen, ondanks de avondklok in veel steden en ondanks de noodtoestand die al meer dan een maand van kracht is. Maandagavond deelden militairen in Caïro kaarten uit aan automobilisten waarin ze werden bedankt voor hun ‘samenwerking bij het handhaven van de veiligheid en de stabiliteit’. Op de achterkant van de kaart stond een afbeelding van een jongen die een soldaat kust. Campagneleider Gerges blijft zich met hart en ziel inzetten voor El-Sissi. „Voor mij is El-Sissi de meest geschikte persoon om de doelen van de revolutie te verwezenlijken. Het is bovendien niet aan hem. Het volk eist dat hij zich kandidaat stelt en hij moet gehoorzamen.”

Petitie Egypte: generaal, u moet president worden!

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?