Nieuwe stembusgang steeds reëler in Israël

De laatste verkiezingen gaven Likud noch Blauw-Wit de kans een coalitie te vormen die steunt op minstens 61 van de 120 zetels in het parlement, de Knesset. Als het zo doorgaat, zullen de Israëliërs binnen een jaar voor de derde keer gaan stemmen.

Israël hield dit jaar verkiezingen op 9 april en op 17 september. President Reuven Rivlin wees na 17 september eerst premier Benjamin Netanyahu van Likud aan tot kabinetsformateur. Zijn rivaal, Benny Gantz van Blauw-Wit, probeert nu een coalitie te vormen. Maar ook hij heeft tot dusver geen succes.

De partij die Likud of Blauw-Wit aan de meerderheid zou kunnen helpen, is de seculier-rechtse Yisrael Beytenu van Avigdor Lieberman. Maar Lieberman heeft in de afgelopen maanden steeds gezegd dat hij een kabinet van nationale eenheid wil met Likud en Blauw-Wit – en mogelijk ook zijn eigen partij.

Zowel Netanyahu als Gantz wil wel een een regering van nationale eenheid, maar over de condities blijven een struikelblok. Waar Gantz zich aan stoort, is dat Likud slechts wil onderhandelen als blok. Likud en andere rechtse partijen en religieuze partijen hebben besloten een front te vormen. Wie Likud wil, krijgt het hele pakket van religieuze en rechtse partijen er automatisch bij. Blauw-Wit wil alleen in zee met Likud. Een ander punt van geschil is wie het eerst premier moet worden als Netanyahu en Gantz als premiers gaan roteren.

Knessetlid

Als het Gantz niet lukt een coalitie te vormen, heeft president Rivlin de mogelijkheid een ander Knessetlid aan te wijzen om een poging te ondernemen. Slaagt ook de betreffende parlementariër niet, dan volgen automatisch nieuwe verkiezingen. Maar ook als de Israëliërs opnieuw naar de stembus gaan, bestaat er geen garantie dat politici het eens kunnen worden over de samenstelling van een regeringsploeg.

Het is onzeker wat de gevolgen zijn voor de stembusuitslag als procureur-generaal Avichai Mandelblit besluit premier Netanyahu te vervolgen wegens corruptie. De wet verplicht Netanyahu niet af te treden als er een proces tegen hem loopt.

De nieuwe voorzitter van de Likudfractie, Miki Zohar, zei deze week tegen de nieuwswebsite Ynet dat als er derde verkiezingen komen, het publiek dan alleen maar zou moeten kiezen tussen Benjamin Netanyahu en Benny Gantz. Likud gaf echter een verklaring uit dat Netanyahu tegen een verandering van het kiessysteem is. Israël heeft in 1996, 1999 en 2001 ook rechtstreekse verkiezingen voor een premier gehad. Het land is er echter weer vanaf gestapt, omdat het ook toen moeilijk bleek een coalitie te vormen.

Terugkeer

The Jerusalem Post schreef dinsdag dat de leider van Yisrael Beytenu, Avigdor Lieberman, overweegt terug te keren naar het rechtse blok van premier Benjamin Netanyahu. Als Lieberman dat inderdaad doet, zal de coalitie van Netanyahu steunen op 63 van de 120 Knessetleden.

De covoorzitter van Nieuw Rechts, Ayelet Shaked, heeft bemiddeld tussen Lieberman en de ultraorthodoxe partijen Shas en Verenigd Thora Judaïsme. De ideeën van Lieberman en de religieuze partijen lopen nogal uiteen. Lieberman heeft de kiezers beloofd dat hij zal zorgen dat de dienstplicht ook gaat gelden voor de ultraorthodoxen. Maar zij willen dat streng-religieuze jongemannen de vrijstelling houden om zich te wijden aan de studie van de Joodse religieuze geschiften. Lieberman zou ook graag de macht van het orthodoxe opperrabbinaat in het burgerlijke leven willen beperken.

Nieuwe stembusgang steeds reëler in Israël

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?