Gevoelige tik én winst voor Trump bij verkiezingen

De peilingen lieten al weken winst voor de Democraten in de tussentijdse verkiezingen voor de Amerikaanse ‘Tweede Kamer’ zien. Toch hielden analisten een stevige slag om de arm. Sommigen voorspelden een „blauwe golf” die het Huis zou overspoelen, verwijzend naar de partijkleur van de Democraten. Anderen waarschuwden dat de Republikeinen, ondanks de statistieken, weleens verrassend sterk uit de bus zouden kunnen komen.

De overwinning voor de Democraten in het Huis is inmiddels een feit. Het is overigens volstrekt niet ongebruikelijk dat de partij van de zittende president bij de ”midterms” een electorale nederlaag lijdt. Bij de eerste tussentijdse verkiezingen onder Obama in 2010 veroverden de Republikeinen een meerderheid van ruim zestig zetels in het Huis. Daarbij moet wel worden aangetekend dat Obama destijds het economisch tij bepaald niet mee had.

:::inline_article 1:::

Hooggerechtshof

De Republikeinen wisten dinsdag echter hun meerderheid in de Senaat met 3 zetels uit te bouwen tot 54 – op een totaal van 100. Het gebeurde de afgelopen 105 jaar slechts vijf keer dat een zittende president er zetels in de Senaat bij won. Die winst heeft de Grand Old Party vermoedelijk te danken aan de controverse rond de benoeming van Brett Kavanaugh tot rechter van het hooggerechtshof. De frontale Democratische aanvallen op zijn persoon zijn veel Amerikaanse kiezers kennelijk in het verkeerde keelgat geschoten.

:::inline_article 2:::

De nieuwe machtsverhoudingen in het Amerikaanse parlement leveren een onzeker beeld voor de komende twee jaar op. Enerzijds kunnen de Democraten door hun getalsmatige overwicht elk wetsvoorstel van het Witte Huis of de Republikeinen al in het Huis van Afgevaardigden blokkeren. Ook kunnen zij commissies instellen die de handel en wandel van de president onderzoeken. Daarbij gaat het vooral om zakelijke belangen van Trump en vermeende fiscale onregelmatigheden.

Afzettingsprocedure

Tot écht ingrijpende gevolgen, zoals bijvoorbeeld een afzettingsprocedure tegen president Trump, zullen deze acties echter niet leiden. Daarvoor is altijd de goedkeuring van de Senaat vereist – in sommige gevallen zelfs met een tweederdemeerderheid. In de ‘Eerste Kamer’ hebben de Republikeinen na dinsdag een redelijk comfortabele meerderheid.

Die meerderheid kan er ook voor zorgen dat Trump de hervorming van de rechterlijke macht kan doorzetten. Mogelijk vallen er de komende twee jaar één of twee zetels in het federale hooggerechtshof vrij. Als de president erin slaagt op die posten conservatieve rechters te benoemen, regeert hij daarmee in elk geval over zijn eerste ambtsperiode heen. Bovendien weet hij zich dan vermoedelijk verzekerd van de steun van Amerikaanse evangelicals bij de presidentsverkiezingen van 2020.

Hoe het ‘gewone’ politieke bedrijf de komende twee jaar gestalte zal krijgen, zal vooral afhangen van de mate waarin Democraten en Republikeinen bereid zijn diepgewortelde partijpolitieke verschillen opzij te zetten. De beoogde Democratische voorzitter van het Huis, Nancy Pelosi, stak de Grand Old Party woensdag de hand toe en verklaarde dat het tijd is om naar elkaar te luisteren en samen te werken. Die uitspraken begroette Trump tijdens een telefoongesprek met Pelosi met instemming.

Gevoelige tik én winst voor Trump bij verkiezingen

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?