“Deal van de eeuw” van Trump biedt Palestijnen kans op verder overleg

Bij dit akkoord deed alleen Israël mee. Palestijnen verbraken de contacten met de Amerikaanse bemiddelaars nadat ze het vertrouwen in de regering Trump verloren. Dat gebeurde nadat Trump besloot Jeruzalem te erkennen als Israëls hoofdstad en de ambassade liet verplaatsen naar deze stad. Hij zwengelde het wantrouwen verder aan door subsidies aan de Palestijnen stop te zetten.

Voor Palestijnen is het ook teleurstellend dat het plan afwijkt van hoe een vredesverdrag er –volgens eerdere bemiddelaars– uit moet zien. Daar hoort een Israëlische terugtrekking naar de grenzen van voor 1967 bij. Alleen als beide partijen het eens zijn over grensveranderingen en landruil, wijkt Israël daarvan af. Verder wordt Jeruzalem de gezamenlijke hoofdstad van Israël en Palestina. Palestijnse vluchtelingen kunnen zich in Palestina vestigen of compensatie ontvangen. Israël laat geen vluchtelingen toe, maar maakt enkele uitzonderingen voor familieherenigingen. De Palestijnse staat wordt gedemilitariseerd en vormt geen bedreiging voor Israëls veiligheid. Tot zover het verdrag zoals bemiddelaars dat beoogden.

Het plan van Trump bepaalt echter dat de toekomstige Palestijnse staat niet echt zelfstandig wordt. Israël kan delen van de Westelijke Jordaanoever die de Palestijnen graag bij hun staat willen hebben, annexeren. Wat hem betreft kunnen Palestijnse vluchtelingen niet naar Israël terugkeren en Jeruzalem blijft Israëls hoofdstad, behoudens enkele Arabische buitenwijken waar Israël toch geen belangstelling voor heeft.

Palestijnen moeten nu wachten totdat er een andere regering komt in Washington en Jeruzalem. Ze mogen hopen dat er straks een vredesvoorstel komt dat voortbouwt op de richtlijnen die bemiddelaars vroeger al hebben aangegeven.

Er is alleen één probleem: wie zegt dat dit gebeurt? Wie zegt dat er straks in Washington een regering komt die druk op Israël uitoefent om grote concessies te doen aan de Palestijnen? En wie kan garanderen dat er straks in Jeruzalem een Israëlische regering zit die bereid is de Palestijnen meer te geven dan de vorige regeringen?

In 1947 stelden de Verenigde Naties een Arabische staat naast Israël voor. In 2000 bood de Israëlische premier Ehud Barak de Palestijnen een staat aan en in 2008 deed premier Ehud Olmert dat. Palestijnse leiders maakten geen gebruik van deze kansen. Maar het wiel van de geschiedenis draait niet terug naar 1947, 2000 of 2008.

De tijd lijkt nu niet meer in het voordeel van de Palestijnen te werken. De internationale belangstelling voor het Israëlisch-Palestijnse conflict neemt af. Europa heeft zijn eigen problemen. Reacties van Arabische landen op het Trumpplan zijn tot nu toe mild. Die willen goede relaties met Israël vanwege de economie en omwille van veiligheid.

Ook al stelt het Trumpplan de Palestijnen hevig teleur, het is riskant het helemaal af te wijzen. Positief is in elk geval dat het plan voorziet in een sterke opbloei van de Palestijnse economie en –op termijn– het ontstaan van een Palestijnse staat. Als ze deze dingen accepteren, kunnen ze gaan proberen hun positie te verbeteren. Gebeurt dat niet, dan zal het plan verdwijnen in de volle kast van mislukte vredesplannen.

“Deal van de eeuw” van Trump biedt Palestijnen kans op verder overleg

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?