Militariaveiling betekent einde hobby van 68-jarige Heukelumer
GELDERMALSEN. „Deze verzameling is uniek”, zegt Jan van Gelder (68) uit Heukelum, doelend op zijn uitgestalde verzameling in de gigantische hal. Op 22 en 23 juli worden de spullen geveild op de grootste militariaveiling aller tijden. „Het moet, maar het gaat me aan het hart.”

De Heukelumer begon rond zijn 40e aan zijn verzameling. Van Gelder werkte destijds als uitvoerder in de olie-industrie. „In het Atlasgebergte in Noord-Afrika ontdekte ik een Amerikaanse helm uit de Tweede Wereldoorlog. Ik was meteen verkocht.” De verzamelaar was al sportschutter en jager, en zijn nieuwe hobby sloot daar bij aan. „Legerspullen zijn mooi. Als je kijkt naar de lijn van een tank of oorlogsschip; prachtig. Zelf ben ik jammer genoeg niet in het leger geweest. Vanwege broederdienst. Maar ik kan precies vertellen hoe alles in elkaar zit.”
Van Gelder werd gegrepen door het verzamelvirus. Hij startte in zijn woonplaats een ”armydump”. „Een echte dumpzaak, geen Taiwantent. Ik liep veilingen af en kocht alles wat ik zag. Complete partijen; als het maar van het leger was.” Zijn zaak raakte overvol. „Je kon amper meer door de paden lopen. De klanten zagen door de bomen het bos niet meer. Zelf wist ik wel alles precies te vinden.”
Vorig jaar besloot hij –mede vanwege zijn gezondheid– dat het welletjes was. „Mijn vrouw en mijn boekhouder drongen erop aan. Ik moet niet egoïstisch zijn; daarom doe ik er afstand van.”
Daarvoor werd Troostwijk Veilingen, het grootste industriële (online)warenhuis van Europa, ingeschakeld. In totaal worden 150.000 artikelen uit 18 landen geveild. Het kostte 2300 manuren om alle spullen op twee locaties –in Geldermalsen en Dodewaard– uit te stallen.
Jodensterren
De complete verzameling is wettelijk en ethisch gescreend, laat directeur Frank Adam van het veilinghuis weten. Politie, marechaussee en de EOD onderzochten wapens en munitie, het Centrum Informatie en Documentatie Israel (CIDI) keek weer met andere ogen naar de collectie. „Zij controleerden op Jodensterren, hakenkruizen en SS-emblemen. Sommige artikelen zijn verwijderd. We willen niemand kwetsen.”
In een enorme hal werd woensdag een kijkdag voor de pers gehouden. Naast een enorme hoeveelheid wapens, 2500 uniformen, helmen, petten, riemen, generatoren en duikboot- en vliegtuigonderdelen, wemelt het van de bijzondere stukken. Zoals een complete Duitse veldkeuken uit de Eerste Wereldoorlog, een wapenschild van de marechaussee, zijden stafkaarten, een paspop met het uniform van een kapitein uit de Eerste Wereldoorlog, een nog werkende luchtalarmsirene, een Zwitserse ordonnansfiets uit 1941, een legerwagen die omgebouwd kan worden tot een slee en een pontonbrug. In zijn verzamelwoede stuitte Van Gelder ook op andere zaken, zoals een vingerafdrukkoffer van de politie uit 1960, een kanon van de Limburgse schutterij dat zeker 120 jaar oud is, en een Stradivarius-viool uit 1681.
Van elk artikel weet de Heukelumer precies hoe en waar het op de kop is getikt. „Ik vond dat kanon een leuk ding. Toen ik ooit ’s avonds om negen uur hoorde dat het wapen te koop was, sprong ik in mijn auto en reed naar Limburg. Daar stond-ie dan bij mensen in een schuurtje. Nog diezelfde avond was de koop gesloten.”
Volgens Frank Adam van het veilinghuis is de belangstelling enorm. Inmiddels hebben bijna 64.000 unieke bezoekers uit 38 landen het aanbod bekeken op de site. Behalve uit veel Europese landen is er onder meer belangstelling uit de Verenigde Staten, Egypte, Saudi-Arabië, Ghana, Vietnam, Zuid-Korea, Laos, Thailand en Zuid-Korea. De meeste biedingen zijn tot nu toe gedaan op een Russisch horloge; hoogste bod: 61 euro.
Pensioenvoorziening
Aan voorspellingen over het bedrag dat de veiling op gaat brengen, waagt de directeur van het veilinghuis zich niet. „Dat is niet gebruikelijk, maar het gaat zeker om enkele tonnen.”
In de wandelgangen voorspellen kenners dat een bedrag van zes nullen zeker niet wordt uitgesloten. Het geld dient als pensioenvoorziening voor Van Gelder, terwijl een deel gebruikt wordt voor de opvang van mishandelde zwerfhonden.
De veiling betekent voor Van Gelder de afsluiting van een hobby die 28 jaar zijn leven bepaalde. „Mijn hobby? Het was mijn leven. Ik sta hier met een brok in mijn keel.” Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. „Ik heb nog een hal. Misschien ga ik in de toekomst nog wat doen. Het wordt dan wel wat kleinschaliger.”