Paalrot grijpt in Gouda om zich heen. Woningen met scheuren in de muren. Ramen die scheef in de sponningen hangen. Huizen die overeind gehouden worden door de nieuwbouw die ernaast staat. Ook de bijna honderd jaar oude Oranjekerk heeft met paalrot te maken. Een innovatief plan moet de kerk overeind houden.
De gereformeerde gemeente van Gouda nam in 2008 haar nieuwe kerkgebouw in gebruik. De hoge akoestische ruimte met een fraai Van Vulpenorgel is sindsdien een geliefde locatie voor muziekavonden. Leo Mauritz, voorzitter van de commissie die orgelconcerten organiseert: „Het orgel is destijds in gebruik genomen door Jos van der Kooy. Die avond beviel zo goed dat we daarna met regelmaat dit soort avonden zijn gaan organiseren. We hebben ze een eigen karakter gegeven. Een orgelbespeling wordt geopend met Schriftlezing en gebed. Enkele keren samenzang is een vast onderdeel. We besluiten de avond ook met samenzang, zodat applaus wordt voorkomen.”
Het ontwikkelen van „een goede muzikale smaak” bij jongeren in de reformatorische achterban. Dat ziet Geraldine van Gelder, muziekdocente op de Goudse Driestarpabo, als haar uitdaging. „Ik zie mijn pabostudenten groeien. Als ze de eerste keer iets van Bach moeten zingen, zeggen sommigen: Hallo, dat is mijn muziek helemaal niet. Maar na verloop van tijd gaan ze de muziek waarderen. Sterker nog: ze komen op den duur zelf met klassieke stukken aandragen. Mogen we dit zingen op het schoolkoor?”
Vormt de Goudse Sint-Janskerk het muzikale hart van Gouda? De organist van deze kerk, Christiaan Ingelse (66), vindt van wel. „Van april tot en met oktober vindt elke zaterdag om vier uur een gratis toegankelijk en kwalitatief hoogstaand concert plaats. We kunnen deze reeks bekostigen dankzij de collecten na afloop.”
Op de eerste verdieping van verzorgingstehuis Huize Winterdijk in Gouda staan, in een bescheiden ruimte van 8 bij 4 meter, in verrijdbare stellingen zo’n slordige 7000 boeken. Al met al zo’n 210 meter. De Steenblokbibliotheek.
De toren van de Sint-Janskerk domineert de skyline van Gouda niet. Dat doet de van oorsprong rooms-katholieke Gouwekerk. Er is nog een opvallende kerk in Gouda: aan de rand steekt de moderne spitsbogige kap van de gereformeerde gemeente hoog de lucht in. Kerkgebouwen zijn er in de kaasstad in alle soorten en maten. Heeft de kerkarchitectuur Gouda gestempeld?
Over Gouda ligt sinds de tweede helft van de twintigste eeuw een lichte reformatorische gloed. Dat komt door De Driestar. Maar er is meer.
Bijna vijf jaar is dirigent Marjon van der Linden nu bezig op de Goudse afdeling van haar Koorschool
Ars Musica. Het instituut werd in 2008 in Ridderkerk opgericht. Twee jaar later volgde de afdeling Gouda. Ook in Hardinxveld-Giessendam wordt inmiddels gerepeteerd.
Zo’n veertig jaar werkte Tijs Huisman (1945) als docent tekenen en beeldende vorming op hogeschool De Driestar in Gouda. Daarnaast is hij tot op heden actief als kunstenaar. „Het is wonderlijk dat reformatorische christenen abstracte kunst afwijzen. Juist zij zouden moeten weten dat er meer is dan wat voor ogen is.”
Een conservatieve stad, noemde de Engelse historicus A. C. Duke het Gouda van de zestiende eeuw. Hervormingsgezinde ideeën sloegen er niet aan en stuitten zelfs op verzet. Die tijd ligt ver achter ons, maar de stad herbergt sinds 2009 wel het Conservatief Café (CC).