Je zult er maar wonen. In IJsland bijvoorbeeld. Of in Noorwegen, Zweden, Finland. Prachtige natuur, daar niet van. Maar nachten die niet donker zijn? Dat is hooguit leuk voor een korte vakantie.

Stel je voor dat het telkens wanneer je je ogen opendoet helemaal licht is. Dat je moet gaan slapen terwijl het maar niet donker wil worden. Je zou er letterlijk gek van worden. En dat gebeurt soms ook, in deze landen. Door slaaptekort kunnen zich in je hoofd rare dingen gaan afspelen.

Natuurlijk zijn de mensen die in die landen wonen eraan gewend dat het er soms nauwelijks donker wordt. Ze hebben hun maatregelen genomen. Hotels zonder ramen. Dikke verduisteringsgordijnen. Slaappillen. Hoezo een probleem?

Voor ons blijf het echter een vreemd verschijnsel. Want waarom wordt het eigenlijk niet donker?

Het heeft alles te maken met de ligging van het land. Hoe dichter bij de noordpool, hoe langer het ’s zomers licht blijft. Echt 24 uur per dag licht blijft het alleen op en vlak bij poolcirkel. Alle gebieden die daar verder vandaan liggen, krijgen wel iets van een nacht.

Vandaar dat ook slechts het verschijnsel van lichte nachten zich ook alleen in de noordelijkste delen van de genoemde landen afspeelt. De oorzaak van het licht is eigenlijk heel eenvoudig: ’s zomers duren de dagen langer dan ’s winters doordat de zon hoger aan de hemel komt te staan. Als de zon hoger staat, duurt het ook langer om van het oosten naar het westen te komen. En hoe langer de weg die de zon af moet leggen, hoe langer de dag duurt. De aarde draait om zijn eigen as en om de zon. Dat maakt dat de aarde in de zomer op zo’n positie ten opzichte van de zon staat dat de zon in de zomer niet onder kan gaan op de Noordpool. En dat zo’n twee maanden lang.

Keerzijde van dit verhaal is dat het ’s winters op en rond de Noordpool haast alleen maar donker is. Kunnen mensen het slaapgebrek in halen dat ze ’s zomers hebben opgedaan, zou je denken. Mis. Het levert vooral veel depressieve mensen op. Al is er dan weer wel een spectaculair natuurverschijnsel dat de mensen kan opvrolijken: het Noorderlicht. Maar daarover een andere keer meer.