Herdenk Reformatie door ”sola Scriptura” in ere te houden

Het ”sola Scriptura” (”alleen de Schrift”) was een van de belangrijkste principes van de Reformatie. Steef Post haalde dit adagium in de rubriek Welbeschouwd naar voren en verbond het met actuele discussieonderwerpen (RD 26-10).

Het ”sola Scriptura” hooghouden als medicijn geeft weer hoop en zicht op de toekomst. Waarom? Dit biedt kans op herontdekking van de ”gezonde leer” op de door Post genoemde punten. Misschien nog belangrijker: het herinnert ons eraan dat ons dwaalzieke hart voortdurend correctie, vermaning en bijsturing nodig heeft.

Laat het ”sola Scriptura” ons daarom stimuleren tot een hernieuwd en volhardend luisteren naar de Schriften. En naar de Heere, die zichzelf in de Bijbel openbaart. Het Woord wordt ons dan meer en meer tot een bron van vreugde.

Wie aan de ”houdbaarheid” van ”alleen de Schrift” twijfelt of het belang ervan relativeert, moet zich afvragen of hij voldoende rekening houdt met de gevaren van het natuurlijke denken, de oude mens dus. We vinden het heel gewoon dat een bepaalde kwaal van ons vraagt dat we jarenlang medicijnen slikken. Moeten onze geestelijke kwalen ons dan niet steeds uitdrijven naar de levende Schriftwoorden?

Kompas

Is het ”sola Scriptura” dan nooit gebruikt om een ”papieren paus” te creëren? Of een dichtgetimmerd verstaan van de Bijbel te bevorderen? Ik ontken dit niet, maar het was nooit bedoeld als iets beperkends. Wie zo denkt, gaat voorbij aan de rol van de Heilige Geest, die ons wil leiden in alle waarheid. Als we de Woorden Gods overdenken, ziende op Jezus en zijn Geest, dan komt er een wonderlijke ruimte. Juist als moeilijkheden ons belagen, is er die „wonderbare goedertierenheid” die ons bijstaat „in de gloed der benauwdheid” (Psalm 31:22). Dat is de paradox van het kruis: „In het kruis zal ’k eeuwig roemen, en geen wet zal mij verdoemen...”

We hebben dus een ontvankelijk en gelovig buigend hart nodig! Wie zo met het Woord omgaat, vindt de ene rijkdom na de andere. Laat het dus ons hartelijk verlangen zijn om de Schrift zelf te herontdekken als enige bron en kompas, in gemeenschap met de kerk van alle tijden en plaatsen, juist ook met het oog op actuele kwesties.

De zegen van het Woord is alle generaties beloofd (Psalm 12:7, 19:11-12, Johannes 1:4-5, Efeze 3:18-19). Het licht van de Schrift brengt spanning en sprankeling in ons leven. Net als de barmhartigheden van de HEERE is zijn Woord elke morgen weer nieuw (Klaagliederen 3:23). En tegelijk vertrouwd, als licht op ons pad.

Wie nauwlettend blijft luisteren naar het Woord als instantie tegenóver ons en zich laat gezeggen, raakt niet verblind door de waan van de dag. Mag de Bijbel ons nog tegenspreken? Ter ontmaskering? Als je hier volmondig ja op zegt, zul je in het ”sola Scriptura” een beloftevol kompás blijven zien. Zonder die ontmaskering blijft het gevoelschristendom binnensijpelen, wat ons kwetsbaar maakt voor ”natuurlijke theologie”. Houd dus vast aan het levende Woord! Het ”sola Scriptura” blijft onze zekerste wegwijzer, om diverse redenen:

Kerkhistorisch

Het ”sola Scriptura” hoort bij het wezen van de Reformatie. Mensen als Wycliffe, Hus, Luther en Calvijn hervonden tegenover de kerkelijke machtspolitici de Schrift als anker en bron van licht en kracht. Naar mijn overtuiging is het de Heere zelf die ons telkens terugvoert naar het gezag van de Bijbel. Uit het slavenhuis van machtspolitiek, eigenzinnige ‘moderne’ exegese, verstarring en dwaling.

Luther is de afgelopen jaren uitvoerig herdacht. Maar leidde dat tot een herwaardering van het ”sola Scriptura” als een beloftevolle párel? We hebben nieuwe Samuëls nodig, die de eigenzinnigheden van onze tijd kunnen ontmaskeren en weerstaan.

Missiologisch

Iemand merkt misschien op: er zijn vandaag wel andere uitdagingen. Zeker, bijvoorbeeld een theologisch klimaat waarin de belevingscultuur centraal staat. Schriftuurlijke waarheden worden dan voor de kar gespannen van eigentijdse wensen. Die zetten de eerbied voor het Woord onder druk. Zeker nu de smartphone steeds meer jongeren en volwassenen in de ban krijgt!

Primaire verlangens, onrust en misleidende beeldvorming gaan onze blikrichting steeds meer sturen. Daarom blijft het ”sola Scriptura” bijzonder actueel. De Bijbel tilt ons uit boven het waarneembare.

Bijbels-theologisch

Het Woord alleen is een licht op ons pad en een lamp voor onze voet. Geen schijnwerper voor spannende eindtijdscenario’s. Wel een blijvende bron van eeuwen omspannende profetie en van levenswijsheid.

Door de kracht van het Woord alleen breken gevangenissen en mensenharten open voor Gods weg (Lukas 4, Johannes 4, Handelingen 16), ook op lastige punten. ”Ethische verkenningen” die buigen voor de smaak van onze tijd blijken vaak niet meer dan drijfzand. Alleen het Woord is brood voor het hart en een zegen voor onze gebroken wereld. Met Steef Post pleit ik daarom voor een herwaardering van het ”sola Scriptura”, niet als defensief mechanisme, maar als appel om het levende Woord te herontdekken.

De auteur is missioloog.

Herdenk Reformatie door ”sola Scriptura” in ere te houden

Opinie

RD.nl in uw mailbox?