Goed afscheid bij pensionering is van groot belang

Enige maanden geleden ging Bertus Nossent, na een dienstverband van bijna vijftig jaar bij PostNL, met pensioen. Bij zijn afscheid kreeg hij een ingelijst velletje postzegels mee naar huis. Een en ander trok veel aandacht in de (sociale) media. Geen speech, geen handdruk. Schandalig, vonden veel mensen. Maar wat is eigenlijk gebruikelijk bij een afscheid van het werk en welke invloed heeft dit op de gepensioneerde?

Uit een onderzoek van het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI), waarbij bijna 2000 oudere werknemers werden gevolgd, blijkt dat er in de meeste gevallen wel degelijk aandacht wordt besteed aan de pensionering. Meestal krijgt de gepensioneerde daarbij ook een cadeau of een herinnering van de directie en/of de collega’s.

Toch is de ervaring van Nossent niet uniek. Uit het NIDI-onderzoek blijkt dat er bij 25 procent van de mensen die met pensioen gingen niet of nauwelijks aandacht aan het afscheid is gegeven. Een op de tien kreeg geen cadeau of herinnering bij de pensionering.

Je zou kunnen denken dat dit veel minder vaak voorkomt bij mensen die zeer lang of hun hele loopbaan in dienst zijn bij een bedrijf of organisatie. Dat is niet het geval. Wel komt het geruisloos vertrekken veel vaker voor bij een onvrijwillig (vervroegd) pensioen, bijvoorbeeld door een reorganisatie of vanwege een slechte gezondheid. Bij de helft van de werknemers die geheel onvrijwillig stopten, was er sprake van een min of meer geruisloos vertrek. Een derde kreeg geen cadeau of herinnering.

Dat laatste hoeft overigens niet altijd aan de werkgever te liggen. Sommige werknemers willen zélf geen aandacht aan hun afscheid besteden, bijvoorbeeld na een pijnlijke reorganisatie.

Grote verschillen

Uit het NIDI-onderzoek blijkt echter dat een afscheid zonder cadeau of feest het welbevinden schaadt. Wanneer er niet op een bevredigende manier afscheid is genomen van het werk, scoren gepensioneerden lager op tevredenheid met het leven.

De verschillen zijn aanzienlijk. Mensen die vrijwillig zijn gestopt, beoordelen hun situatie direct na hun pensioen gemiddeld met een 8,1. De gemiddelde score van mensen die onvrijwillig zijn gestopt maar wel een afscheidscadeau hebben gekregen, is met 6,9 duidelijk lager, maar niet zo laag als de score van degenen die daarbij geen cadeau hebben gekregen (6,1). De verschillen tussen vrijwillig en onvrijwillig gestopte gepensioneerden nemen iets af naarmate de tijd verstrijkt. Echter, zo’n twee jaar na de pensionering blijft het welbevinden van vooral de groep die onvrijwillig stopte zonder afscheid nog aanzienlijk achter bij dat van de andere groepen.

Les

De les die leidinggevenden hieruit kunnen trekken is: besteed als het even kan aandacht aan de pensionering van de werknemer, ook bij een reorganisatie of als hij of zij dat zelf misschien niet zo ziet zitten. Een goede afsluiting van het werkzame leven doet niet alleen recht aan de vaak jarenlange toegewijde inzet van de werknemer, maar heeft ook een positief effect op het geluk van de gepensioneerde. Niet alleen op de dag van het afscheid, maar ook nog vele jaren daarna.

De auteur is onderzoeker bij het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI). Bron: Demos, een uitgave van het NIDI.

Goed afscheid bij pensionering is van groot belang

Opinie

RD.nl in uw mailbox?