Column: Bijbelgetrouwe predikant is spelbreker

En daarom viel het helemaal niet op, volstrekt niet, dat er niemand was die naar God vroeg. Niemand die echt naar Gód vroeg en vanuit het gemis naar Hem hijgde. Het was allemaal zo geestelijk en zo mooi en gevoelig, dat niemand God miste. De ziel werd zo beroerd en vervuld, dat er geen plaats meer was voor God. De gemeente was geworden tot publiek. Geraakt door een geladen sfeer, door een verbluffende exegese en vurige woorden.

Hoe verraderlijk is ons hart. Juist als we menen zo geestelijk gesteld te zijn, zo op te gaan in ons geloof, in ons berouw en in onze ernst, juist dan bedreigt ons het gevaar dat we de aanwezigheid van God helemaal niet nodig hebben. Hoe gevaarlijk zijn boeiende preken die de luisteraar in vervoering brengen.

Is dat niet de reden waarom er geen mooie preken van Jezus zijn opgetekend? Jezus wilde niet boeiend preken, maar boeien verbreken. Christus wilde voorkomen dat mensen bij Hem bleven als het hen niet uitsluitend ging om Hemzelf. Daarom bracht Hij zo veel ergerlijke zaken naar voren. Op het moment dat de mensen Jezus’ woorden aangenaam begonnen te vinden, ging Hij provoceren (Luk. 4:22-29). Hij gaf zo veel ergernis dat de luisteraars Hem van de rotsen wilden duwen. De overgrote meerderheid keerde zich geïrriteerd af van Jezus’ verkondiging en wenste Hem aan het kruis. Jezus stootte iedereen af die het niet om Hem alleen te doen was.

Dit blijft toch het kenmerkende van Bijbelse prediking. Het schuurt en irriteert. Een Bijbelgetrouwe predikant is een spelbreker. Niet iemand die je graag hoort preken. Laat staan dat je er vele kilometers voor gaat rijden om hem te horen. Onder een werkelijke prediking wordt de luisteraar niet bevestigd en verrijkt in zijn vermeende geloof, maar leeggeschud en uit zijn comfort gehaald. De dodelijkste opmerking na een kerkdienst is de uitspraak dat het „een fijne preek” was.

Waarin bestaat vandaag de dag dat ergerniswekkende en onaangename van de verkondiging? Dat is geen eenvoudige vraag. Al snel noemen we zaken die ons niet treffen. Waarschijnlijk is het ergerniswekkendst toch Gods eindeloze barmhartigheid. Hoe vaak wij Hem ook verwerpen en hoe vaak wij de deur in Zijn gezicht dichtslaan, Hij blijft ons opzoeken en achterna komen met Zijn genade. De farizeeën werden vervuld met afgrijzen, omdat Christus de omgang zocht met hoeren en landverraders. Ze ergerden zich stuk aan zo veel genade. Ook vandaag de dag kan een preek waarin Christus wordt weggeschonken aan Jan Rap en zijn maat zomaar op meer kritiek rekenen dan een preek waarin de toegang tot Christus eng wordt voorgesteld.

Misschien worden we als gezindte nu geprovoceerd door die stuitende ruimhartigheid waartoe de Bijbel ons oproept als het gaat om vluchtelingen. Of worden we onder kritiek gesteld vanwege onze nonchalante houding rond schepping en klimaat. Of vanwege ons te kritiekloos omarmen van vrije markt en kapitalisme.

In kerkelijk opzicht stelt de Bijbel de kritische vraag of we niet te veel zijn meebewogen als het gaat om echtscheiden en hertrouwen.

In de christelijke politiek is er misschien de gewenning om compromissen te sluiten zonder dat de pijn ervan nog doordringt. Of de focus op het opkomen voor eigen instellingen en vrijheden, terwijl onvoldoende de Bijbelse claim op de hele overheid, de gehele samenleving en op al het onderwijs klinkt.

Misschien sla ik met deze voorbeelden de plank mis. Ik ben er wel van overtuigd dat als we werkelijk het Woord laten spreken, de ontmaskering van ons doen en laten als vanzelf zal plaatsvinden. We moeten het Woord laten staan en op één zetten, ook als het pijn doet. Niet in abstracties, maar in al zijn weerbarstigheid. We moeten ons verzetten tegen de voortdurende verleiding om Gods spreken aanvaardbaar, redelijk en begrijpelijk te maken. En in de prediking niet uitweiden over de tekst, maar die uitdiepen. Alleen zo kan de Geest Zich paren aan de verkondiging. Dan zal de uitwerking –verzet of overgave– niet uitblijven.

Mr. D. J. H. van Dijk, lid van de Eerste Kamer voor de SGP.

Column: Bijbelgetrouwe predikant is spelbreker

Opinie

RD.nl in uw mailbox?