Richard Sibbes, theoloog van het hart

Sibbes was een belangrijke vertegenwoordiger van de puriteinse vroomheidsbeweging die tijdens zijn leven tot bloei kwam. Toch is hij ten opzichte van tijdgenoten als William Perkins en Guilielmus Amesius wat op de achtergrond geraakt. Uitgeverij The Banner of Truth Trust bracht hem in de jaren 70 weer voor het voetlicht door een heruitgave van zijn werken. De Amerikaanse predikant Mark E. Dever promoveerde in 2000 op de theologie van Sibbes. Hij werkte zijn studie om tot een goed leesbaar boek over het leven en het werk van Sibbes: ”The affectionate theology of Richard Sibbes”.

Vroomheid

Sibbes was een theoloog van het hart. Dit betekent dat hij zich niet bezighield met theologische scherpslijperij, maar dat hij zich vooral richtte op de persoonlijke vroomheid, de heilszekerheid, het komen tot Christus en het blijven in Hem. Zijn boeken ademen een Bijbels spiritualiteit. Sibbes eigen geestelijk leven was daarbij niet de norm, maar fungeerde wel als bezielende bron om het kennen en ervaren van Christus aan te prijzen.

Tijdens zijn studietijd in Cambridge kwam Sibbes tot bekering onder de prediking van Paul Baines. Hij vond zijn arbeidsveld in Londen, waar hij niet alleen het Evangelie verkondigde, maar invloed kon uitoefenen op leden van het Engelse Parlement.

Hoewel Sibbes moeite had met sommige ceremoniën in de Church of England, bleef hij deze kerk trouw. Evenals de puritein Perkins ageerde hij niet tegen de anglicaanse bisschoppen. Het was zijn intentie om opbouwend bezig te zijn. Als zodanig wordt hij wel een gematigde puritein genoemd. Afscheiding van de kerk, al was daar veel op aan te merken, vond hij de weg van de minste weerstand.

Verwerping

Interessant in deze studie is de theologische opstelling van Sibbes, vooral tegenover andersdenkenden. Hoewel hij een calvinist was, zocht hij niet de scherpe polemiek met het opkomende arminianisme. Sibbes stelde zich mild op en ging volgens Dever op een „meer politiek acceptabele wijze” met aanhangers van de leer van Arminius om.

Overigens stond de uitverkiezing niet op de voorgrond in zijn preken. Sibbes stond van harte achter de leer van de dubbele predestinatie, maar hij gebruikte het woord ”verwerping” zelden. En als hij dit deed, was dat in verband met hen die door eigen schuld Christus verwerpen.

Als het over de reikwijdte van de verzoening gaat, betrok Sibbes die zowel op de gehele wereld als op de uitverkorenen. Opvallend is ook de aandacht die hij geeft aan de verbondsleer. In tegenstelling tot de meeste puriteinen betrok Sibbes het genadeverbond ook op de heilige doop.

De nadruk die Sibbes legde op het verzoenende en heiligende werk van Christus, dat door Hem is verworven en door de Heilige Geest aan het hart van de zondaar wordt toegepast, wijst op een Bijbels evenwicht. Aan de ene kant komen de variaties in het bevindelijke leven naar voren, aan de andere kant wil hij dat mensen niet naar zichzelf kijken, maar het oog op Christus gericht houden. De noodzaak van een gerust geweten, gereinigd door het bloed van Christus, sluit aan bij wat tijdgenoten als Perkins en Amesius daarover naar voren brachten.

The affectionate theology of Richard Sibbes, Mark E. Dever; uitg. Reformation Trust Publishing, Sanford, 2018; ISBN 9781567698541; 192 blz.; $ 12,80.

Richard Sibbes, theoloog van het hart

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?