CGK moeten lastige knoop ontwarren

Het gebeurt zelden dat een kerkelijk leider zó openlijk uitspreekt dat zijn kerkverband in een crisis verkeert. Prof. dr. H. J. Selderhuis, rector van de theologische opleiding van de Christelijke Gereformeerde Kerken, deed het zaterdag op een ambtsdragersconferentie in Apeldoorn. Zijn diagnose was helder: de kerk is ernstig verdeeld over de vraag wat de Bijbel wel en niet zegt over de vrouw in het ambt, over homofiele gemeenteleden, over de leer zoals die in de belijdenis is verwoord en over hoe je vandaag kerk moet zijn.

De Christelijke Gereformeerde Kerken hebben een lange traditie waarin kerkleden met verschillende opvattingen elkaar wisten vast te houden. De afgelopen jaren kwamen die verschillen echter steeds meer aan de oppervlakte. Prof. Selderhuis sprak zaterdag van een „geestelijk probleem”, namelijk het gebrek aan verootmoediging, toewijding en overgave.

Geschonken eenheid

Deputaten eenheid legden in 2017 de vinger op dezelfde zere plek: ze constateerden dat er binnen de CGK onderling soms geen geestelijke herkenning is. De generale synode besloot daarop de classes te vragen zich over de „beleving van de geschonken eenheid” te buigen.

Uit classisverslagen blijkt echter dat die geschonken eenheid steeds verder onder druk komt te staan. Vooral de synode-uitspraak over homoseksualiteit (2017) en de visie op de vrouw in het ambt versterken die verdeeldheid.

Steeds meer samenwerkingsgemeenten in de Christelijke Gereformeerde Kerken willen vrouwen in het ambt bevestigen. Die wens heeft gevolgen voor de eenheid binnen de CGK, die in 1998 uitspraken dat volgens de Bijbel alleen mannen „gezaghebbend” leiding mogen geven in de gemeente. Een handvol gemeenten is desondanks van plan vrouwen in het ambt te bevestigen.

Opties

De kans is groot dat de generale synode dit najaar een aantal geschilpunten op haar bordje krijgt. De vraag is dan wat deze breedste kerkelijke vergadering gaat doen. Ze kan kiezen uit diverse opties.

Een eerste mogelijkheid is dat de synode terugkomt op eerder ingenomen besluiten over bijvoorbeeld vrouwelijke ambtsdragers. Die route kozen de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt –met wie tientallen plaatselijke christelijke gereformeerde kerken samenwerken– in 2017. Veel kerkleden willen echter niet die kant op maar wensen vast te houden aan de besluiten die de kerken –in de woorden van prof. Selderhuis– „biddend, bij een open Bijbel en na overleg samen genomen hebben.”

Een tweede optie is dat plaatselijke kerken zelf hun visie op bijvoorbeeld vrouwelijke ambtdragers of homoseksualiteit mogen bepalen én daarnaar handelen. De kans is klein dat de synode voor die mogelijkheid kiest. Het basisprincipe van het kerkverband, waarin gemeenten zich aan elkaar verbonden hebben, is dat iedereen zich houdt aan wat gezamenlijk besloten wordt. Zaken die volgens het landelijk kerkverband on-Bijbels zijn, kunnen niet in een deel van de kerken worden ingevoerd.

Een derde optie is wat prof. Selderhuis de „pauzeknop” noemt. De Christelijke Gereformeerde Kerken moeten nu geen nieuwe besluiten nemen, maar zich eerst bezinnen, samen bidden en met elkaar in gesprek gaan. Voor veel (samenwerkings)gemeenten die vaart willen maken, zal dit als een onwelkome vertraging worden gezien. Maar misschien is dit wel de beste optie om voorlopig de wankele eenheid binnen het kerkverband te bewaren.

CGK moeten lastige knoop ontwarren

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?