Politiek

Rutte kan niet toveren, wel dempen

Het kabinet kan de problemen in de samenleving niet „wegtoveren”, maar wel „de gevolgen dempen.”

21 September 2022 10:56
Premier Rutte wacht in de Koninklijke Schouwburg op het voorlezen van de troonrede door koning Willem-Alexander. beeld ANP, Robin van Lonkhuijsen
Premier Rutte wacht in de Koninklijke Schouwburg op het voorlezen van de troonrede door koning Willem-Alexander. beeld ANP, Robin van Lonkhuijsen

Dat stelde premier Rutte op Prinsjesdag tijdens zijn traditionele gesprek met de schrijvende pers. Hij nam uitvoerig de tijd om in te gaan op alle vragen, behalve die over zijn eigen energierekening.

Tijdens de rijtoer van de koning met zijn gevolg was er voor het eerst veel boegeroep te horen. Staat dat symbool voor het vertrouwen in de politiek?

„Daar ga ik een heel genuanceerd antwoord op geven, omdat ik begrijp dat mensen ook „landverrader” riepen naar de Koning. Dat is op geen enkele manier te rechtvaardigen. Maar ik snap wel dat mensen heel bezorgd zijn over koopkracht, stikstof, asiel. Mensen die op een nette manier protesteren, neem ik heel serieus; mensen die „landverrader” roepen, niet.”

Het kabinet trekt heel veel geld uit om de koopkracht te repareren, maar toch blijft de onrust in de samenleving. Hoe kan dat?

„We hebben een pakket van 17 miljard euro gepresenteerd om de koopkracht te ondersteunen. Dat is pas voelbaar in 2023. Nu hebben we ook een extra pakket gepresenteerd om de energierekening te dempen. Dat effect is voelbaar vanaf november.”

De lijst met crises in ons land wordt steeds langer. Het lijkt erop dat het kabinet traag reageert om deze op te lossen. Hoe komt dat?

„Het zijn uiterst complexe vraagstukken. Als het gaat om de energierekening weten we pas sinds eind augustus dat we vanuit Europa mogelijkheden hebben om de energierekening te verminderen door een prijsplafond in te stellen. Aanvankelijk dachten we dat we alleen via de energiebelasting konden compenseren. Maar ik moet wel GroenLinks en PvdA nageven dat zij eerder de instelling van zo’n prijsplafond hebben bepleit. Maar ik denk dat het niet eerder kon.

Als het gaat om de stikstofproblematiek gaat, is de kritiek wel terecht. Het probleem kwam in 2019 op tafel, maar toen kregen we een coronacrisis en verkiezingen met een extreem lange formatie. Ik begrijp dat mensen zeggen: Had dat niet eerder gekund?”

Wanneer kunt u wel laten zien dat het kabinet de problemen in het land oplost?

„Wij kunnen de problemen in het land niet oplossen, daar zijn ze te groot voor. We kunnen proberen om de problemen in goede banen te leiden. Kijk naar de koopkracht. Maar mensen zullen nu wel gaan merken dat we er wat aan doen. Er komen weer vaste contracten, er komt een prijsplafond en voor mensen die dan nog in moeilijkheden komen, is er een noodfonds. Daarvoor zullen burgers niet juichend naar het Torentje komen. Maar dat doen ze waarschijnlijk ook niet als onze acties wel merkbaar zijn.

Wij kunnen niet zomaar de asielcrisis oplossen of zomaar het stikstofprobleem oplossen. We kunnen ze niet wegtoveren.

We hebben gelukkig gezonde overheidsfinanciën en een lage werkloosheid. Dat zijn, bij alle ellende die er is, twee enorme pluspunten. Als we de koopkracht volledig zouden willen compenseren, kost dat 40 miljard. Dat geld is er niet.”

De Franse president Macron waarschuwde dat de tijd van overvloed voorbij is. Wat is uw boodschap?

„Ik kan niet in de toekomst kijken. We doen wat binnen onze mogelijkheden ligt. Binnenkort kijken we hoe we de gasreserves voor volgende winter weer op orde kunnen krijgen. Mocht het aardgas dan nog steeds peperduur zijn, dan gaan we opnieuw kijken wat we kunnen doen.”

Er zijn economen die waarschuwen voor een samenleving waar de overheid elke tegenslag voor burgers compenseert.

„Ik denk dat je op moet passen voor zo’n samenleving. Maar sommige mensen lopen echt vast. Als overheid moet je dan een schild opwerpen. We zijn een rijk land, we kunnen een stootje hebben. Maar helemaal compenseren, kan niet.”

U bent nogal positief over de mogelijkheden om klappen om te vangen. Maar uw plannen kosten tientallen miljarden. Ook de rente loopt op. Hoe lang gaat dat goed?

„We hebben gezonde overheidsfinanciën. Door deze maatregelen komen we niet in de problemen. We krijgen nu ook veel geld binnen uit gas en via de belastingen. De bedrijven draaien goed. Onze staatsschuld bedraagt nu zo’n 50 procent van het Bruto Nationaal product. Dat is 70 procent lager dan ​België en 60 procent lager dan Frankrijk. Maar we moeten voorzichtig zijn. Ik blijf op dit punt een strakke VVD’er.”

Hoe zit het met uw eigen energierekening? Hoeveel stijgt die?

„Die stijgt. Net als bij iedereen. De hoogte van de stijging houd ik voor mezelf. Mijn salaris is wel algemeen bekend…”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer