Als correspondent in Zuid-Amerika blijft het bijzonder om bij Amazone-volken te verblijven. Hoewel de westerse cultuur steeds meer de overhand krijgt in inheemse beschavingen, blijven de samenlevingen nog steeds radicaal verschillend.

Voor mijn jongste verhaal voor het Reformatorisch Dagblad reisde ik naar Pastaza, een Ecuadoraanse Amazone-provincie. Hier bezocht ik de Achuar. Omdat het meeste wat ik meemaak tijdens deze reportages de krant niet haalt, teken ik in deze Post Uit een paar anekdotes op.

Na een reis van zeven uur over hobbelwegen en een brede rivier komen we aan in Kashap, een gemeenschap van drie families waar we ons kamp opslaan voor de nacht.

Bezoeken aan Amazone-gemeenschappen verlopen doorgaans volgens een vast ritueel. De gasten worden ontvangen in de gemeenschapsruimte, een open ruimte onder een dak van palmbladeren of golfplaten. De mannen en kinderen nemen plaats op de bankjes rondom, terwijl de vrouwen rondgaan met chicha, een gegiste drank van cassave.

Chicha is een essentieel onderdeel van de Amazone-cultuur, en het weigeren van chicha is zo ongeveer de ergste misdaad die je als buitenstaander kan begaan. Nu is er wel enige moed voor nodig om het brouwsel te accepteren. Ten eerste gaat de kom chicha langs alle aanwezigen, die om de beurt een slok nemen van het brouwsel.

Ten tweede brengen de vrouwen die chicha maken het fermentatieproces op gang door cassave te kauwen en die in de drank te spuwen. Bonus: het andere ingrediënt is ongezuiverd rivierwater, waarin gegarandeerd parasieten rondzwemmen. Het zal u niet verbazen dat ik met een darminfectie van deze reis terugkeerde.

Ondergeschikt

De Achuar-cultuur is zeer patriarchaal. Mannen mogen met zoveel vrouwen trouwen als ze willen. De echtgenotes wonen allemaal bij elkaar in huis. De rol van de vrouw is in alles ondergeschikt aan die van de man. Vrouwen zijn dienstbaar en doen veruit het meeste werk in de gemeenschap.

De Achuars hebben een traditie van jagen en verzamelen. Nu valt er door de komst van oliemaatschappijen en de aanleg van wegen in het regenwoud helaas steeds minder te jagen in het leefgebied van de Achuar. Zodoende krijg ik tijdens mijn verblijf geen geroosterde aap te eten, maar kip. Des te meer geëmotioneerd zijn de Achuar-mannen wanneer tijdens onze tocht over de rivier een van de aanwezigen een mogelijke prooi in de bosrand spot.

„Een wild zwijn!”, roepen ze naar elkaar, waarna ze de boot acuut stilleggen en koortsachtig zoeken naar de machete. Wanneer het moordwapen dan eindelijk opduikt, heeft het zwijn allang het hazenpad gekozen. Gedesillusioneerd slingert de kapitein de motor weer aan. Ik haal opgelucht adem.

Die nacht krijg ik het klaslokaal van de gemeenschap toegewezen als gastenverblijf, met als sanitaire voorzieningen een regenton met een kraantje, en het bos. Het enige licht komt van miljoenen sterren en vuurvliegjes. Inderdaad, deze ervaringen zijn alle ‘ontberingen’ meer dan waard.