De kwestie van een waarschuwingssysteem zal ook aan de orde komen tijdens de wereldconferentie voor rampenbestrijding van de Verenigde Naties, volgende maand in Kobe, Japan.

Het dramatisch hoge aantal slachtoffers van de zeebeving van afgelopen zondag heeft in veel van de zwaargetroffen Zuidoost-Aziatische landen automatisch de vraag doen rijzen of de ramp niet voorkomen had kunnen worden, of op z’n minst voor een deel. Waarom zijn de bewoners en de toeristen aan de kusten van Sri Lanka, Indonesië, Thailand, Maleisië en India niet gewaarschuwd? Waarom was er geen alarmsysteem zoals Australië dat heeft en zoals dat is geïnstalleerd langs de Japanse en de Amerikaanse kusten van de Grote Oceaan?

Wetenschappers van seismologische stations in de regio zeggen dat zij weliswaar wisten dat een aardbeving zoals die van zondag, met een magnitude van 9, krachtige schokgolven kan produceren, maar dat zij op geen enkele manier konden weten hoe groot het gevaar werkelijk was, doordat in de Indische Oceaan meetapparatuur volledig ontbreekt.

In Sri Lanka, waar ruim 18.000 mensen door vloedgolven zijn meegesleept en verdronken, is met verbijstering en ongeloof gereageerd op de mededeling dat er geen waarschuwing kon worden gegeven omdat er geen alarmsysteem voorhanden is, terwijl dit elders wel bestaat. Ook in Maleisië, waar op het eiland Penang zestig doden vielen, klonk in de commentaren woede door. „Er was een verschil van ten minste drie uur tussen de schokken en het moment dat de vloedgolven ons troffen”, zei Meena Raman, een medewerker van Vrienden van het Maleisische Milieu.

De ondersecretaris-generaal van de Verenigde Naties voor Humanitaire Zaken, Jan Egeland, erkende eerder deze week dat hij niet wist dat er geen waarschuwingssysteem voor vloedgolven in de regio bestaat. Egeland kondigde aan dat op de VN-conferentie in Kobe de kwestie hoog op de agenda komt.

De Indiase minister van Informatie, Dayanidhi Maran, zei dat zijn land zal overwegen een alarmsysteem te installeren. De Australische premier John Howard kondigde aan dat Australië zal onderzoeken welke bijdrage het daaraan kan leveren. De Australische minister van Buitenlandse Zaken, Alexander Downer, zei dat het onderzoeksbureau Geoscience Australia over geavanceerde apparatuur beschikt om aardbevingen te registreren. Datzelfde instrumentarium kan volgens Downer ook worden gebruikt bij het voorspellen van regionale tsunami’s.

Ook de Japanse regering liet weten dat zij bereid is expertise ter beschikking te stellen van de Zuidoost-Aziatische landen. Japan installeerde bijna veertig jaar geleden al een alarmsysteem voor tsunami’s in de Stille Oceaan.

De Thaise zuidkust werd bijna een uur na de aardbeving voor de kust van het Indonesische Sumatra door vloedgolven getroffen. Ongeveer tweeënhalf uur later hadden de vloedgolven een afstand van 1600 kilometer afgelegd en troffen India en Sri Lanka. Maleisië, de Maldiven, Birma en Bangladesh werden ook getroffen. Uiteindelijk vielen er zelfs slachtoffers in Somalië, aan de oostkust van Afrika, op een afstand van 4500 kilometer van het epicentrum van de zeebeving.