Leeuwarder hof tilt zwaar aan ‘Putten’
Hoe lang kunnen in een rechtszaak nieuwe deskundigen worden opgetrommeld? In de Puttense moordzaak hangen ook na het horen van nieuwe getuigen en deskundigen nog heel veel eindjes los. Het Leeuwarder hof heeft een zware dobber aan de herzieningszaak, die haar einde nadert. Het aantal tegenstrijdigheden nam de afgelopen tijd eerder toe dan af.
De hoeveelheid tijd die inmiddels in het oplossen van de moord op Christel Ambrosius is gestoken, is enorm. Woensdagavond brak, na opnieuw drie zittingsdagen, het moment aan waarop de beide Puttense zwagers die van de moord worden verdacht, hun laatste woord richtten tot het hof.
Herman Dubois (41) zegt het proces in Leeuwarden „als positief te hebben ervaren.” De rechters hebben veel kennis van het dossier, prijst hij en zij moeten nu rechtspreken. „En rechtspreken betekent vrijspreken. Daarna moet de echte dader worden gepakt.” Waar Dubois veel last van zegt te hebben, is het feit dat de moeder van Christel, „die deze weken een paar meter achter me zit”, hem nog steeds als dader ziet.
Viets (31) heeft iets meer tijd nodig voor zijn laatste bijdrage. Ook hij prijst de raadsheren van het hof voor hun enorme dossierkennis. „Dat heb ik nooit eerder zo gezien.” Viets en Dubois zagen eerder rechters tegenover zich in de rechtbank van Zutphen en het hof in Arnhem, waar ze beiden tien jaar cel kregen. Hun straf zaten ze inmiddels uit.
Viets wil nog wel graag kwijt dat ze bij de politieverhoren in 1994 „wel degelijk zwaar onder druk” zijn gezet. „Ik werd om halfzes opgepakt, en om elf uur zei de onderzoeksleider al dat ik de dader was. Toen klapte bij mij alles dicht. Ik was zwaar geschokt.” Verder zegt Viets het „welles-nietes-spel” dat wat hem betreft de hele zaak heeft gedomineerd, „heel frustrerend” te vinden en diep te betreuren.
Het welles-nietes-spel tekende ook afgelopen dagen het proces. Aanklager mr. J. L. van der Neut is er blijkens zijn requisitoir van dinsdag nog steeds voluit van overtuigd dat de beide mannen de daders zijn. Alle nieuw opgetrommelde getuigen en deskundigen, zeker ook de uroloog en de gynaecoloog van maandag, droegen wat hem betreft nieuwe bouwstenen aan om de schuld van de zwagers te kunnen vaststellen.
De verslepingstheorie -de verkrachter sleepte bij zijn daad sperma van een eerdere gemeenschap naar buiten- staat wat Van der Neut betreft als een huis. Op het bovenbeen van Christel werd een vlek aangetroffen waarvan het DNA niet overeenkomt met dat van de zwagers. „Ondanks het spannende verhaal is van een gerechtelijke dwaling in de Puttense moordzaak absoluut geen sprake”, aldus Van der Neut.
Advocaat Knoops, die de beide mannen verdedigt, sprak woensdag van een „battle of experts” (oorlog van deskundigen), die allang z’n einde bereikt zou moeten hebben. Knoops, die, inclusief kleine schorsingen, zeven uur nodig had voor het voorlezen van zijn pleitnota, vraagt „op goede gronden” vrijspraak voor zijn cliënten. „Waarom hadden deze mannen gedurende al die jaren altijd weer het nadeel van de twijfel en nooit eens het voordeel?” zo citeert hij strafrechtdeskundige prof. T. Schalken van de VU.
Knoops legt uit dat het hem er absoluut niet om te doen is politie of justitie te blameren. „Er was op zich reden om ze tot verdachten te bestempelen.” Maar daarna ging bijna alles fout, vindt hij. De bekennende verklaringen van de mannen en van de getuigen Schuchard (stiefschoonvader) en Bettink (diens huisvriend) zijn wat hem betreft allesbehalve authentiek. „De zwakbegaafde Bettink is randdebiel, suggestibel en dresseerbaar, zo zeggen zijn onderzoekers.” Beide getuigen verklaarden aanvankelijk het delict te hebben aanschouwd door het raam van het huisje waar het gebeurde. Later trokken ze die verklaringen in. Bettink wisselde nadien nog vele keren van zienswijze.
De pas na tien maanden op Ambrosius’ trui gevonden schaamhaar hoeft helemaal niet aan Viets toe te behoren, zegt Knoops. En de sleeptheorie is een onzinverhaal, dat volledig kan worden afgeschoten. „Wie dat tot stand brengt, is, naar de woorden van gynaecoloog Eskes, wel een heel bijzondere jongleur.” Volgens de „keiharde logica” is het bij Christel gevonden sperma „niet ouder dan een halfuur”, aldus de advocaat.
Ook de gedetailleerde tijdsreconstructie die een deskundige van de politie in februari het Leeuwarder hof presenteerde, is wat Knoops betreft waardeloos, en dient buiten het proces te worden gehouden. „De bewijsmiddelen kloppen niet, de aannames zijn fout.” Vervolgens kraakt Knoops opnieuw de politieverhoren, die 244 verklaringen en dertien moordscenario’s voortbrachten. „Verleidingstechniek heeft integraal plaatsgevonden”, zegt hij met verwijzing naar getuigedeskundige Van Koppen, die de Puttense verhoren eerder te lief dan te hard noemde.
Het hof doet op 24 april uitspraak.