”Zondag, HEERlijke dag”
Auteur: E. A. de Boer, e.a.
Uitgeverij: De Vuurbaak, Barneveld, 2004
ISBN 90 5560 301 5
Pagina’s: 175
Prijs: € 13,95. De manier waarop iemand aankijkt tegen de zondag als de dag des Heeren en de invulling van deze dag zegt ons veel over zijn ethische standpunten. Binnen de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) hebben de deputaten vierde gebod en zondag studie verricht naar de betekenis van het sabbatsgebod en de onderhouding van de zondag. Waarom rusten christenen op de zondag als de dag des Heeren? Welke plaats neemt het vierde gebod daarbij in? En hoe moeten we de rustdag invullen?

Tijdens de generale synode te Zuidhorn (2002-2003) kreeg het deputaatschap vierde gebod en zondag de opdracht onderzoek te doen naar de zondag als de dag des Heeren. Het moest dat doen in het licht van het vierde gebod. Ook kreeg het als instructie mee eigentijdse vragen in een kerkelijke, politieke en maatschappelijke context daarbij te betrekken. Tevens moest het een bijbels-theologische bezinning verrichten.

De bijbels-theologische bezinning heeft voorrang gekregen. Het exegetische eerste deel vormt dan ook verreweg het grootste deel van het boek. De auteurs behandelen hierin passages uit het Oude en het Nieuwe Testament die betrekking hebben op de sabbat en het onderhouden daarvan. Uitgangspunt van de schrijvers is dat God de sabbat heiligde voor Zichzelf.

De auteurs benadrukken dat de zondag een scheppingsbedoeling is. Hieronder verstaan zij dat een werkweek van zes dagen en daarna een rustdag zijn oorsprong heeft in het volbrachte scheppingswerk van God. Het rusten van God op de zevende dag is het genieten van God van Zijn voltooide schepping. Voor de schrijvers ligt hier de opening naar de invulling van de rustdag door de mens. Van hieruit wordt ook de lijn getrokken naar de invulling van de zondagse eredienst. In dit verband gebruiken de auteurs het begrip ’vieren’ van de zondag. Recreatie wordt daarom niet afgewezen.

Het verdient mijns inziens de voorkeur om te spreken over de heiliging van de rustdag. In dit begrip komt de heiligheid in het dienen van de Heere beter tot uitdrukking. De zondag is niet louter om te vieren, maar de hele dag behoort in het teken te staan van de dienst aan God, overeenkomstig Zijn Woord en gebod. Zoals reeds in de staat der rechtheid Adam in volkomen heiligheid voor de Heere leefde. De heiliging van de rustdag is een scheppingsordinantie. God heeft de instelling en de heiliging van de rustdag reeds in het paradijs geopenbaard. Door het geloof in Christus zullen de gelovigen de dag des Heeren heiligen. Dat wij juist de zondag als rustdag houden vindt vooral zijn grondslag in de opstanding van Christus.

Het tweede deel vormt een ethiek van het vierde gebod en de zondag. Hierin wordt gesteld welke plaats de geboden in nieuwtestamentisch licht innemen en wat de rustdag betekent voor de gemeente. Het deputaatschap geeft duidelijke richtlijnen, ook voor de jeugd. Bijvoorbeeld dat het goed is om twee kerkdiensten per zondag bij te wonen. Ook is men pastoraal voor hen die vanwege zondagsarbeid los zijn gekomen van de kerkgang. Zondagsarbeid wordt niet expliciet afgewezen. Wel als die arbeid verricht wordt om daarmee een hoger inkomen te verwerven.

Het derde deel is een kort historisch overzicht van de visie op het sabbatsgebod en de zondag in de loop der eeuwen. In het laatste deel gaat het over de actualiteit van het vierde gebod in burgerlijke en kerkelijke wetgeving.

De auteurs hebben een toegankelijk boek geschreven. Doordat in de publieksuitgave van dit boek twee hoofdstukken zijn toegevoegd die het rapport niet heeft, is het bedoeld voor een breder publiek dan alleen de synodeleden. Het is vooral gericht op degenen die geïnteresseerd zijn in de problematiek van de zondagsheiliging, zoals politici, ambtsdragers en zij die geconfronteerd worden met zondagsarbeid. Het rapport wordt in 2005 aan de generale synode van de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) aangeboden.