„De nood is hoog.” Met die woorden duidt wethouder Gijs van Leeuwen (SGP) van de gemeente Zaltbommel de zoektocht naar woonruimte voor statushouders, dus asielzoekers met een verblijfsvergunning.

De ongeveer 30.000 inwoners tellende gemeente in de Bommelerwaard diende afgelopen anderhalf jaar 58 statushouders een dak boven het hoofd te bieden. Maar Zaltbommel bleef steken op 44 mensen. De huisvesting van statushouders „piept en kraakt”, zei wethouder Van Leeuwen enkele maanden geleden tijdens een raadsvergadering. Hij sprak van een „heel groot probleem.”

Pijnpunt is de doorstroming in huurwoningen, licht Van Leeuwen desgevraagd toe. „Door de woningnood blijven mensen langer dan gebruikelijk in een sociale huurwoning. Daardoor komen er niet altijd genoeg plekken vrij voor statushouders.”

Aan de bak

Inmiddels denkt de gemeente voor het jaar 2022 wel de door de overheid gevraagde aantallen statushouders een woning te kunnen bieden. Zaltbommel moet daarvoor komende maanden nog twaalf mensen onderdak geven. „Voor alle gemeenten is het een hele opgave om statushouders gehuisvest te krijgen. De woningnood is onverminderd hoog. Dat is voor Zaltbommel niet anders. We moeten serieus aan de bak”, geeft Van Leeuwen aan. „Het maakt daarbij uiteraard nogal verschil of je kan volstaan met het vinden van één huurwoning voor een gezin van zeven mensen of dat je voor zeven alleenstaanden zeven woningen moet regelen.”

De statushouders krijgen woonruimte in een huurwoning; ongeveer een kwart van het totale woningaanbod in de gemeente Zaltbommel bestaat uit huurwoningen. Cruciaal is dat de lokale overheid nauw samenwerkt met woningcorporaties, zegt Van Leeuwen. „Wij hebben minstens vier keer per jaar contact met de twee woningbouwcorporaties in onze gemeente. We houden de vinger aan de pols.”

De gemeente broedt op plannen om nabij de Witte Watertoren, aan de zuidkant van Zaltbommel, onderkomens te bouwen voor onder meer starters en statushouders. Tientallen mensen zouden in die „kleine eenheden”, wellicht kleinschalige appartementen, terechtkunnen. Maar de huisvesting op het braakliggende terrein is niet in een handomdraai geregeld. Zo duurt het ten minste anderhalf jaar voordat op de bewuste plek stroomaansluiting mogelijk is. „Het zou me een lief ding waard zijn als we over ongeveer tweeënhalf jaar bij de watertoren onder meer statushouders kunnen onderbrengen.”

Elders in Zaltbommel, in een leegstaand pand aan de Veilingweg, wil de gemeente binnen afzienbare termijn onder meer honderd Oekraïense vluchtelingen huisvesten. Zinkt Van Leeuwen de moed in de schoenen, nu de druk op de woningmarkt zo stevig is? „Nee, als bestuurder moet je nooit de moed verliezen, maar je verantwoordelijkheid nemen en oplossingen zoeken. Wij verkeren nog in de gelukkige omstandigheid dat we de afgelopen jaren veel woningen hebben bijgebouwd.”

Verantwoordelijkheid

De gemeente Zwartewaterland –waarbij onder meer Genemuiden hoort– regelde afgelopen anderhalf jaar voor méér statushouders onderdak dan van overheidswege werd gevraagd. Zwartewaterland bood in die periode 78 mensen huisvesting, beduidend meer dan de eis van 46. Begin 2021 had de gemeente nog een achterstand van negen. „Wij hebben in 2021 echt werk gemaakt van de huisvesting van statushouders”, verklaart wethouder Jan van der Poel (ChristenUnie) de ‘inhaalrace’. „Dat is ook onze wettelijke taak. Juist nu is de opvang van statushouders heel actueel. Door onze verantwoordelijkheid te nemen, dragen we bij aan de oplossing voor het huidige probleem rond de noodopvang van vluchtelingen.”

Alle statushouders binnen de gemeente krijgen een woning toegewezen via wooncorporatie Wetland Wonen. „We hebben met de wooncorporatie afgesproken dat we maximaal 10 procent van de vrijgekomen woningen aanbieden aan statushouders.”

Jongeren

De huisvesting van statushouders komt door de opvang van Oekraïners in Zwartewaterland niet in de knel, zegt Van der Poel. „Wij vangen vluchtelingen uit Oekraïne op in tijdelijke woonunits en in een leegstaand bedrijfspand. Die locaties maken geen deel uit van de sociale huursector.”

Van groot belang is om „draagvlak binnen de samenleving te houden” voor het huisvesten van statushouders, benadrukt de wethouder. „Wij vinden het belangrijk dat ook jongeren een woning kunnen krijgen. We willen samen met Wetland Wonen komende 8 jaar tot 150 nieuwe sociale huurwoningen realiseren.”