De asielcrisis is zo groot, dat het rijk meer instrumenten nodig heeft om de regie te kunnen pakken bij het openen van nieuwe opvanglocaties.

Een van de instrumenten die het kabinet nu gaat inzetten, is het overnemen van de vergunningverlening van gemeenten. Als een locatie geschikt is voor een asielzoekerscentrum, maar niet de juiste bestemming heeft, moet de gemeente dat in principe aanpassen. Als die blijft weigeren, regelt het kabinet de vergunning zodat het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) het gebouw kan kopen en geschikt kan maken voor de opvang van asielzoekers.

Het gaat om het zogeheten ruimtelijk ordeningsinstrumentarium. Als het Rijk de vergunningverlening naar zich toe haalt, „is het Rijk niet gebonden aan de bereidwilligheid van gemeenten om een COA-locatie te openen”, schrijven de bewindslieden. Het Rijk kan op deze manier ook Rijksvastgoed tot een azc bestemmen. „Ook wanneer lokaal bestuurlijk draagvlak ontbreekt.”

Het Rijk vindt het, ook bij de inzet van dit dwingende bestuurlijke instrument, „van het allergrootste belang om goed met de gemeente samen te werken en om de gemeenteraad en de omwonenden goed te betrekken en te informeren. Dit is ook in het belang van de gemeente, de inwoners en de asielzoekers die uiteindelijk op locatie komen”, schrijven Van der Burg en De Jonge.

Het kabinet is momenteel in overleg met gemeenten over twee locaties waar duizend plekken gerealiseerd kunnen worden. Van uitstel of afstel kan geen sprake meer zijn, gezien de tijdsdruk en de „hoogst precaire situatie”, schrijven de bewindslieden. Het is niet bekend om welke twee locaties het gaat.

Het Rijk is daarnaast bezig met een verdere inventarisatie van Rijksvastgoed dat snel voor opvang geschikt kan worden gemaakt.