Eerste vrachtschip uit Odessa sinds ‘graandeal’ geïnspecteerd
Het eerste vrachtschip dat met graan uit het niet bezette deel van Oekraïne is uitgevaren dankzij internationale afspraken, is in Istanbul zoals afgesproken geïnspecteerd. Afgevaardigden van Oekraïne, Rusland, Turkije en de VN hebben nagekeken dat er geen zaken aan boord zijn die niet vallen onder de op 22 juli gesloten ‘graandeal’.
Het vrachtschip Razoni vaart onder de vlag van Sierra Leone. Het is maandag uit Odessa vertrokken en is met 26.000 ton mais op weg naar Libanon. Naar verwachting komt het daar aan over vier tot vijf dagen.
Twintig inspecteurs zijn in de zeestraat Bosporus aan boord van het schip gegaan, meldde het Turkse ministerie van Defensie. Met de vooral op initiatief van Turkije gemaakte afspraken kunnen vrachtschepen met graan onder toezicht en over veilige vaarroutes Oekraïense havens verlaten ondanks de oorlogshandelingen. Die blokkeerden cruciale havens.
Oekraïne en Rusland zijn grote exporteurs van onder meer tarwe. Het wegvallen van de koopvaardij door de strijd in het zuiden van Oekraïne slaat een gat in het wereldwijde aanbod van bijvoorbeeld tarwe. Rusland heeft bovendien naar eigen zeggen problemen met de export van voedsel, doordat Europese sancties het handelsverkeer met afnemers belemmeren. De problemen veroorzaken wereldwijd prijsstijgingen van elementair voedsel en in arme landen voedseltekorten. Turkije zelf voert bijvoorbeeld 86 procent van zijn behoefte aan graan in uit de twee oorlogvoerende landen.
Het uitvoeren van de graandeal staat onder leiding van een hoge officier van de Turkse marine, vice-admiraal Ozgür Ozcan Altunbulak, en wordt vanuit een coördinatiecentrum in Istanbul geregeld. Turkije heeft aangekondigd dat er snel meer vrachtschepen uit Oekraïne vertrekken, maar daar zijn, behalve het laden van de ruimen, nog geen tekenen van.
Vrijdag spreekt de Turkse president Erdogan zijn Russische ambtgenoot Poetin in de Russische badplaats Sotsji over hoe de graandeal ervoor staat. Een Turkse functionaris zei woensdag na het vertrek van de Razoni dat de graandeal tot dusver een succes blijkt en dat er nu mogelijk drie vrachtschepen per dag uit de Oekraïense havens kunnen uitvaren.