Moed kenmerkte David Trimble
Moedig. Dat is vooral de omschrijving die overheerst na het overlijden van David Trimble (77). Architect van het Goede Vrijdagakkoord, Nobelprijswinnaar en de eerste premier van Noord-Ierland.
Er was voor de protestantse leider Trimble inderdaad nogal wat moed voor nodig om in de jaren 90 onderhandelingen te voeren met de katholieke aartsrivalen in Noord-Ierland en uiteindelijk een akkoord over machtsdeling te sluiten. Niet in de laatste plaats richting zijn eigen partij, de Ulster Unionst Party (UUP), waar diepe verdeeldheid heerste over de vraag of er überhaupt vredesoverleg moest worden georganiseerd. Vooral de gesprekken met Sinn Fein, de politieke tak van de gewelddadige IRA, stuitten veel partijleden tegen de borst.
Trimble, die een reputatie als hardliner had opgebouwd, zette echter door – en met succes. Op 10 april 1998 werd het Goede Vrijdagakkoord ondertekend, dat een einde maakte aan tientallen jaren bloedvergieten in Noord-Ierland. De overeenkomst voorzag ook in de vorming van een Noord-Ierse Assemblee, met eigen wetgevende macht binnen het Verenigd Koninkrijk. Trimble werd de eerste minister-president van de kersverse regering.
Het leverde hem in datzelfde jaar de Nobelprijs voor de Vrede op, samen met John Hume, de leider van de katholieke SDLP. Als de prestigieuze onderscheiding ergens op zijn plaats was, dan was het wel in dit geval. Ondanks alle verwikkelingen nadien, kwam hiermee een van Europa’s laatste moderne interne conflicten ten einde.
Die verwikkelingen kwamen er al vrij snel. Want een formeel akkoord kon niet in één klap een einde maken aan decennia van wantrouwen en regelrechte haat tussen de rivaliserende partijen in Noord-Ierland. Politiek vertaalde zich dat in de groeiende steun voor de Democratic Unionist Party (DUP), opgericht door ds. Ian Paisley. Bij de verkiezingen voor het Britse parlement in 2005 verloor Trimble zijn zetel aan de vertegenwoordiger van de DUP en stapte hij op als partijleider van de UUP. Hij werd een jaar later wel in de adelstand verheven. Lord Trimbe verkreeg daarmee levenslang een zetel in het Hogerhuis.
Trimble’s laatste officiële optreden dateert van enkele weken geleden. Zijn portret werd onthuld in de hal van Queens University in Belfast, waar hij studeerde en tientallen jaren les gaf. Door zijn ziekte, wist hij dat zijn einde nabij was. „Nu zullen anderen binnenkort een oordeel over mij vellen”, sprak hij.
En dat deden ze – vriend en (voormalig) vijand. Eensluidend waren ze in hun oordeel over de moed die David Trimble toonde door het enorme politieke risico te nemen om met gezworen vijanden om de tafel te gaan zitten om een einde aan decennia van geweld en bloedvergieten te maken.
Alastair Campbell, woordvoerder van voormalig premier Tony Blair, omschreef Trimble wellicht nog het best. „Hij kon een moeilijk en onvoorspelbaar type zijn. Maar hij was de juiste man op de juiste plaats en op het juiste moment.”