De financieel toezichthouder AFM heeft bij het ministerie van Financiën een pakket voorstellen aangedragen om de bijsluiter korter en eenvoudiger te maken. Nu omvat een financiële bijsluiter soms wel vijftien pagina’s. Volgens de AFM moet de informatie echter op een of twee velletjes passen.

De aanbevelingen volgen op een uitgebreide evaluatie van de bijsluiter, die sinds midden 2002 bij complexe financiële producten hoort.

De AFM wil dat consumenten beter overweg kunnen met de bijsluiter. Daartoe worden de risico’s en de rendementen van een complex financieel product straks weergegeven in overzichtelijke grafieken en tabellen. Nu moet een belegger nogal eens juridisch taalgebruik ontcijferen. „We willen naar een kortere bijsluiter, die ook simpeler is omdat deze zich op essentiële onderdelen richt”, aldus Th. Kockeltoren, directeur van AFM. Daarbij komt ook een overzicht van de totale kosten van een belegging.

De huidige bijsluiter kreeg sinds de introductie behoorlijk wat kritiek te verduren. Consumentenorganisaties noemden de uitleg bij financiële producten te complex en te juridisch. Bedrijven die beleggingsproducten verkopen, klaagden over de hoge kosten van de bijsluiter. Desondanks is Kockeltoren niet ontevreden over de bijsluiter. Onderzoek heeft geleerd dat de helft van de consumenten de bijsluiter leest en dat een kwart er daadwerkelijk nuttige informatie uit haalt. „Dat vinden we eigenlijk best een goed startpunt, zeker omdat de bijsluiter uniek is in de wereld. Maar het kan beter.”

„De ambitie is dat iedereen de financiële bijsluiter vooraf leest”, aldus de AFM-directeur. „Het feit dat er een toegankelijke komt, draagt daaraan bij. We hopen dat de bijsluiter de functie krijgt van een handleiding en dat mensen zich minder snel een buil zullen vallen.”

De AFM beseft wel dat er nog een lange weg te gaan is, waarbij ook de consument zelf een belangrijke rol speelt. „Die zal zelf het werk moeten doen. Het is toch uitzonderlijk dat mensen twee maanden zoeken naar een nieuwe keuken en dat ze de financiering van hun huis op een namiddag regelen”, constateert Kockeltoren.

Om de invloed van de bijsluiter te vergroten, wil de AFM dat de toelichting voor meer producten verplicht wordt. Bedrijven moeten momenteel een bijsluiter leveren bij zogeheten gecombineerde producten, waarin bijvoorbeeld een belegging en een verzekering zijn samengebracht. Volgens de toezichthouder moet de handleiding straks gelden voor alle risicovolle en complexe producten. Daardoor wordt bijvoorbeeld ook de beleggingshypotheek toegelicht in een bijsluiter. Dat is nu nog niet zo.

Daarnaast krijgen consumenten gemakkelijker toegang tot de financiële toelichting. Bedrijven moeten die verplicht op hun website zetten, zodat mensen zich vooraf kunnen verdiepen in de risico’s. Kockeltoren: „Vaak krijgen consumenten de bijsluiter nu bij de adviseur, tegelijk met de offerte. Dan ga je zoiets niet meer uitgebreid lezen. Als je de bijsluiter vooraf kunt opvragen, kun je producten beter vergelijken.”

Minister Zalm van Financiën moet de adviezen van de AFM nog voorleggen aan de Tweede Kamer. Naar verwachting zullen de voorstellen, voorzover ze worden overgenomen, in de tweede helft van volgend jaar worden ingevoerd.